قوم کرد، قوم هنرمند
بقلم هنرمند گرامی آقای محمدعسگری از شهرستان آبدانان ، مدرس خوشنویسی و عضو انجمن خوشنویسان ایران
........
........
....
هنرمند گرامی آقای محمد عسگری
........
کردستان سرزمینی است درآسیای باختری که درگذشته یکی ازایالتهای مهم به شمار می رفت که بعلت ظلم وستم وبی لیاقتی پادشاهان ایران وبروزاختلافات مذهبی وسیاستهای استعمارگران قسمت هایی ازاین ایالت جداشد وبه خاک دولتهای بیگانه وتازه تأسیس ترکیه ،سوریه ،عراق ضمیمه گردید.کُردها ازنژاد آریایی و مردمانی سختکوش هستند که همواره مرزبانانی غیور وشجاع برای ایران زمین بوده اند وبه گواهی تاریخ آنان توانستند در دوران باستان دولت مقتدر ماد را بعنوان نخستین دولت مدون وامپراطوری قدرتمند درایران پایه ریزی کنند.
کُردهای ایران دراستانهای ایلام،کرمانشاهان ،کردستان،آذربایجان غربی ،خراسان شمالی،فارس وکرمان،خوزستان وشهرهایی ازاستانهای شمالی کشور و بصورت پراکنده در سایراستانها ی این خاک پُرهنرسکونت دارند.همچنین جمعیت قابل توجهی ازقوم کُرد درکشورهای ارمنستان وآذربایجان زندگی میکنند.قوم کُرد همواره مردان دلاور وزنان بزرگی را دردامن خویش پرورش داده است که نامشان زینت بخش برگهای کهن تاریخ است .هُنر درباورها،آداب ورسوم،زبان وادبیات ،صنایع دستی ،پوشاک ولباس قوم کُرد نقش پُر رنگی داردوفرهنگ غنی این مردمان را به زیبایی نشان میدهد.مردم کُرد درآواز وموسیقی ،شعروادبیات، خط وخوشنویسی،صنایع دستی و هنرهای سنتی ، ودرعصرما در سینما وتأتروفیلم سازی ازسرآمدان روزگارند.پوشاک ولباس قوم کُرد به قدمتی به اندازه ی تاریخ ایران زمین دارد وزبان وادبیات کُردان ازدوران باستان سرچشمه میگیرد.آواها ونجواها،ترانه ها وسروده ها، مویه وهوره وسماع ورقص کُردها ،ازنشانی های اصالت ونجابت این قوم است وبراستی زندگی کُرد از بدو تولد تا لحظه ی مرگ و پس از آن باشعر وموسیقی گره خورده است.ودراین کره ی خاکی دردهای خویش رابا ساز و سرنا و تنبور و دوزله فریاد میکند.کتیبه وکتابت ،اسناد و سنگ نوشته هاونقش های برجسته روایتگر آوازه ی این قوم درگذر زمان است.در این میان(کِلک وکُرد) ازهم جدایی ناپذیرند و شهرت خوشنویسان وکاتبان کُرد و خدمتشان به هنرآسمانی خوشنویسی زینت بخش این مرز وبوم بوده وهست.زندگی درعالم ماده پایان می پذیرد، اما هنرجاودانیست وباقی،وتنها یادگاریست که از دوران حیات برجای میماند.جمال وزیبایی منشاء هنرهای زیبائیست که باذوق احساس میشود وهنرخوشنویسی با دارا بودن نسبتهای طلایی ازیک سوهمقدم با ذوق وعشق ، وازسوی دیگر دمساز خرد ودانش است وهنرمند با این دو در راه کمال ودرجات انسانی گام برمیدارد."خوشنویسی هنر مادر است که بسیاری از هنرها را شامل میشود ازجهتی موسیقی کلمات که طنین آن بر دل وجان می نشیند،ازطرفی دیگرهنرمعماری است که ترکیبات وکرسی ها ی آن شامل دورها و قرینه ها وتعادل هایی است که چشم را می نوازد و از طرفی نقاشی است،نقاشی نجیب و دل انگیز که هر تصویر،دریچه ایست گشوده به باغ جان.
خاک پاک مناطق کُردنشین درعین محرومیت ،هنرمندانی را پرورش داده است که درهردوره چون خورشید پرفروغ در درخشش و تلألؤ هستند. ازمیان کُردها خوشنویسانی برخواسته اند که باخطوط نسخ وثلث، نستعلیق وشکسته آثارنفیس وماندگاری برجای گذشته اند.ازقدما استادان زیررا می توان نام برد:
1-میرزا محمدرضای کلهر:نامبرده درسال 1345هجری درکرمانشاه بدنیا آمد وهمان جا رشد کرد وبه تمرین خط پرداخت وپس ازمدتی رهسپارتهران گردید ونزد میرزا محمدمهدی خوانساری به شاگردی مشغول شد و دراثرتمرین وزحمت زیاد در حسن خط روش تازه ای ابداع کرد.که می توان گفت :بعد ازمیرعماد مخترع قسمتی از آداب نویسندگی وحسن خط گردید. روش خط نستعلیق کنونی زائیده ی اندیشه وابتکار اوست .کلهرسلیقه ی خویش را به خط افزود ودرکوتاه کردن مدها وکوچک کردن وظریف کردن دوایربا استادی قلم زد.وسایرترکیبات نیزتغییراتی به عمل آورد. تا اینکه با زحمت اوخط نستعلیق به شیوه ی تازه ای خودنمایی کرد.میرزا سرانجام درسال1310در تهران درگذشت.
2- مرتضی قلی خان کُرد:سردارخوشنویس وشاعر شیروانی مبدع خط شکسته نستعلیق ،در دوران صفویه خط شکسته نستعلیق را ازنستعلیق استخراج نمود.دلاورمرد کرمانج علاوه برهنراز امرای عصر خویش وبزرگان لشکری وکشوری دوران صفویه می باشد.وسالهایی ازعمرشریفش حکمران گرجستان وکرمان بود.مرتضی قلی خان درمجالس سخنور، درحکومت دادگرودر میدان نبرد دلاور و رشید بود وبه شوکت پناه ،حشمت وجلالت دستگاه عالیجاه امیرلامراءالعظام نامبردار گشت.
3-حضرت آیت الله حاج سید مرتضی نجومی:جامع معقول ومنقول،ادیب اریب وخوشنویس ارجمندکه ازمفاخر وچهره های ماندگارعصرحاضراست.(1388-1307)
4-ابوالفضل دینوری:(512-417)
5-شهده دینوری-فخرنساء معروف به شهدۃ الکتاب-(485-574) 6- صفی الدین ارموی
7-ابوالحسن ایوبی 8-شیخ احمد سهروردی 9-ابویوسف کُردی 10-منذربیگ اردلان
11--امیرنظام گروسی
12- ماه شرف خانم کردستانی معروف به مستوره شاعروخوشنویس(1264-1219)
13- محمدحسین محزونی 14-میرزا ابراهیم اورامی 15- ملاعباس مدرس 16- برهان ایازی
17- جمیل صائب 18- حسن خان گروسی
19- خسروخان ناکام
20- سید احمد حکاک
21-آقاحسن شهلا
22-آقا محمدنامی
23- سیدطاهر هاشمی
24-محمدشیخ الاسلام
25-سیدمحمدسنندجی
26- محمدرحیم خان کُرد
27- قاسم خان مرادخانی
28- سیدیعقوب ماهیدشتی
29-شیخ احمد تخته یی
30-بهاءالدین مردوخ
31حسن مردوخ
32- شیخ عبدالمؤمن سوم
33-محمد مشکانی
34-عبدالحمیدبدیع الزمان
35-علی خان اردلان
36-سهام الملک
37- محمد نیک پی
38-محمودانورکردستانی
39- ملاسعدالدین شهابی
40- ملاحسن کردستانی
41-ملاشمس الدین شهابی
42-عبدالکریم سنندجی
43-شهاب شهابی
44-احمد محررزاده
45-اسماعیل ادیب
46- اسماعیل صدرالکتاب
47-سلیم ساوجبلاغی
48- سلیم کردستانی
49- شکرالله فخرالکتاب
50-عبدالحمید ملک الکلامی
۵۱-محمدرضا اقبال آل آقا
۵۲- پیروز بیضاوی
۵۳- منصور جهانگیری
۵۴- غلامحسین مظفری
۵۵- میرزا آقاکریمی ابوالفضل عطوفی
۵۶- سیدطاهر هاشمی
۵۷- بهزاد شاکری
۵۸- شهید زین العابدین توسلی درسال۱۳۶۰درجبهه شهیدشد.
۵۹- یدالله بهزادکرمانشاهی
درزمان مانیزهنرمندان خوشنویس قوم کُرد تنها به لطف خدا واراده پولادین خویش کتابهای نفیسی را خوشنویسی کرده وبا خلق صدها اثر درسطح ملی وبین المللی نمایشگاهای فراوانی جهت بازدید علاقمندان برپا کرده وبه شایستگی به معرفی هنر خود اقدام نموده اند. ازخوشنویسان این دوره می توان به اساتید بنام وبرجسته ذیل اشاره کرد.
1-پیمان سادات نژاد 2- فرج بازیار 3- احمدسالمی پور 4- سعید قادری 5- امجد افتخار 6- شمس الدین مرادی7- فاتح عزت پور 8- عبدالله جواری 9-مهدی منصوری10-منصور حسین زاده11 –مظفرپیری12- مسعود صادقی 13- محمدپوریان 14- محمدامین خسروی 15-رامین دارابی 16-سعید زمزیا 17- اسدالله نظری 18- یدالله کُرد 19- اردشیر اکبری20-بهروز سپیدنامه21-مجتبی ایزدی 22-احد صباحی کیا 23-علی کرم انوری 24- رضا آوجیان 25- محمد صابر صابری26-عبدالرضا آهوخش 27- حبیب الله شیخ احمدی 28-کورش جاوید 29-صدیق غلامی 30- زاهدجاوید 31- محمدسعید غفوری 32- حسن انجمن 33- صابر مکائیلی 34- شمس الدین کلامی 35- علیرضا فرد یاوری 36- فؤاد حسین زاده 37 –منصور عرب زاده ۳۸- محمدرضا احمدی ۳۸-جواد ایزدی ۳۹- علی غیاثی ۴۰- عباس بنی عامریان۴۱- علی محمدپیری ۴۲- فرشاد بهرامی۴۳- مرتضی تاجدینی ۴۴- عزیز آقا بهرامی ۴۵- محمدرحیمی ۴۶-بهروز زارعی ۴۷- احمدشیرین سخن ۴۸-مسعود صادقی ۴۹- فریبرز سلیمی ۵۰- علی شیری ۵۱- اقبال صالحی ۵۲-فرهاد غلامی ۵۳- بهرام عسگری ۵۴- نوید قنبری ۵۵- فرج الله قزوینه ۵۵- یگانه ابراهیمی ۵۶- مهوش اتابکی ۵۷-آناهید اکبری۵۸- شکوفه افقهی ۵۹- مرضیه اکبری ۶۰- لیلا بشتام ۶۱- وجیهه آئین فر۶۲ -مهنازجمالی ۶۳- پوران جهانبخشی ۶۴- لیلافرهادی ۶۵- پریچهر فرح منش ۶۶- مرضیه فریدون نیا ۶۷- نسترن فریدون نیا ۶۸-فرشته گوهرنیا ۶۹- الهه گلچین ۷۰-نادره صفره ۷۱- فریبا مقصودی ۷۲- سوسن هژیر و....
..........
منابع
..........
رفیعی مهرآبادی،ابوالقاسم :خط وخطاطان
صفی زده صدیق : دائرۃ المعارف کُردی(فرهنگ اعلام)
قوم کُرد: یاداداشتهای نگارنده
سلطانی،محمدعلی:احوال وآثار خوشنویسان کرمانشاه
........
بسمه تعالی
لازم به ذکر است تمام مقالاتی که در این سایت قرار داده می شود صرفا تحقیقات ، تالیفات و نقطه نظرات همان هنرمند است که آن مقاله به نام ایشان منتشر گردیده است و نظر و یا موضع این سایت نبوده و نخواهد بود و صرفا فعالیتهای این سایت در جهت نشر و ترویج فرهنگ و هنر این سرزمین می باشد و در این راه حامی تمامی هنرمندان این کشور اسلامی می باشد ، جا دارد از آقای عسگری عزیز و تمام بزرگوارانی که با ارسال مقالات ارزشمند خود ما را در این مسیر دشوار یاری می رسانند تشکر و سپاس ویژه داشته باشم .
ارادتمند جامعه فرهیخته هنری ، علیرضا عزیزی 16 / 1 / 1393
........
لطفا با نظرات ارزشمند خود ما را یاری فرمایید
شما نیز می توانید جهت مشاهده مطالبی که مخصوص اعضای ویژه این سایت است به عضویت رسمی این سایت در آمده و از این پست و دیگر پستها و تصاویر محدود شده دیدن فرمایید