بخش سوم مصاحبه اختصاصی خواندنی و جذاب با استاد دکتر جواد بختیاری رییس شورای عالی انجمن خوشنویسان ایران توسط سایت آثار هنرمندان ایران " عزیزی هنر "
فروردین 1395
........
........
....
-بزرگترین اشکال یا انتقاد وارده به سیستم انجمن و آموزش خوشنویسی به شیوه ای سنتی
آیا نوسازی نظام آموزشی انجمن با توجه به نیاز روز مورد بررسی قرار گرفته است و نتیجه آن چه بوده ؟
*دغدغه اصلی ما در سیستم آموزشی انجمن این است که این نظام آموزشی تغییر اساسی یابد و از زمان و تایمی که هنرجو و مدرس می گذارد و امکاناتی که هزینه می شود ما حد اقل بهره برداری را داریم و گاهی شنیدم آموزش در پایین ترین سطح ممکن در حال انجام است ، با توصیه هم درست نمی شود
یک برنامه ای را دوستان در حال آماده کردن هستند و بخشی از آن صورت گرفته و یک برنامه جامع و همه ایران شمول ، صورت میگیرد و هر مدرس برای هر مقطعی یک جزوه که ما طراحی کرده ایم ، در اختیارش است و موظف است که طبق آن آموزش دهد و ما یک جزوه عمومی نیز خواهیم داشت که شامل تاریخ خوشنویسی ، ابزار آلات و . . . می باشد و برای هر دوره سرمشقهایی تدوین شده و می باید فقط طبق آن سرمشق داده شود و گاها دیده شده به هنرجوی مبتدی چلیپا میدهند و یا شعری می دهند که هنرجو از توانش خارج است و با تمام استعدادش ذهنش گم می شود در این ماجرا و کسانی که سالها در بخش آموزش صاحب تجربه هستند در حال کمک به ما هستند تا یک برنامه مدون قابل کنترل و قابل ارتقا و قابل بازخواست از مدرسین ، تدوین شود و از ترم پاییز اعمال و اجرایی میگردد در سراسر کشور
.........
-برای خط تحریری قوانین و آیین نامه جدیدی تدوین شده است ؟ و آیا استانداردی برای تصحیح آن در نظر گرفته شده است زیرا خط تحریری در کشور به دو نوع نگارش می شود یک نوع روان نویسی و زیبا نویسی است و نوعی دیگر به صورت تخصصی ، نگارش با خودکار به صورت تخصصی همراه با ضعف و قوت های نگارش می باشد که مثلا انجمن خوشنویسان " نوین " در سطح کشور در حال آموزش و نشر این نوع خط تحریری می باشد و مدرک اعطا می کند . حال با این تفاسیر شیوه ای را که انجمن مد نظر دارد کدام است ؟
* در حال حاضر در بسیاری از شعب کشور خط تحریری در حال آموزش است و آزمون نیز برگزار می شود ولی قرار بر این شد که ما یک آیین نامه عمومی را تدوین کنیم و تدوین شد، البته مقداری با تعجیل و ابلاغ هم شد ولی قرار شد که یک خط تحریری واحد به عنوان الگو توسط صاحبنظران و کسانی که سالها سابقه تدریس دارند در این زمینه تدوین شود و خط تحریری ما نباید ادای خط نستعلیق را در بیاورد بلکه بگونه ای باشد که بین خط شکسته بدون آن شکستگی های زیاد وخط نستعلیق باشد که در سریع نویسی نیز حاصل شود و آن الگو نیز در حال تدوین است و برای ترم پاییز به صورت عملیاتی به اجرا در میاید و توسط مدرسین تدریس خواهد شد و دنبال این هستیم که خط تحریری در سراسر کشور در دوره های مختلف به گونه ای واحد تدریس شود و سلیقه ای نباشد
و برای آزمون های اردیبهشت ماه نیز طبق آیین نامه های قبلی آزمون برگزار خواهد شد و در کنار این موضوع ما یک بحث آموزشی نیز برای مدرسین خواهیم داشت و مدرسین نیز می باید بیایند و آموزش های نوین را توسط استادان برجسته ببینند .
.......
-آیا انجمن جلوی دانشگاهی شدن و رشد آکادمیک خط را نگرفته ؟
* نه ، این رویکرد را خود انجمن دارد که گسترده تر بشود و آیین نامه آموزشی دانشگاه علمی کاربردی را برخی از دوستان و خود بنده مقاطع کاردانی و کارشناسی را انجام دادیم و حدود دو سال است دانشجو میگیرد و این تصمیم گیران اصلی انجمن در حوزه دانشگاهی در حال فعالیتند
طبیعی است که چراغی که به خانه رواست به مسجد حرام است و ما در خود انجمن هم پیگیر این قضیه هستیم که البته نه اینگونه که بشود دانشگاه ولی همان آداب آکادمیک در دانشگاه مثل حوزه آموزش ، پایه اصول تجسمی ، حوزه گرافیک ، خوشنویسی ، مبانی زیبایی شناسی و ... در اینجا هم اعمال شود
اینها همه را پیش بینی کرده ایم که از ترم پاییز در انجمن تدریس شود
............
-ایجاد رشته ی خوشنویسی در دانشگاه در چه مرحله ای هست و چه کسانی مجوز تدریس در این رشته را خواهند داشت؟
* در حال حاضر تا فوق لیسانس ثبت نام می شود
............
-چه کسانی مجوز تدریس در این رشته ها را در دانشگاه دارند ؟
* الان کسانی که در حال تدریس هستند برخی از اساتید مشهور خودمان هستند و برخی نیز از استادان قبلی خود دانشگاه می باشند
............
-از انجمن خوشنویسان نیز کسی را خواسته اند که معرفی کنید ؟
* نه نخواستند چون برخی از استادان ما از قبل همانجا مشغول بودند به همین خاطر دیگر درخواست نکردند
........
- آیا خود شما نیز جزو مدرسان هستید ؟
* نه قبول نکردم با اینکه خیلی فشار آوردند که خودت نوشتی و بیا اجرا کن ولی فرصتش را نداشتم و نپذیرفتم .
.........
-آیا انجمن خوشنویسان برای مبحث پژوهش ، تالیف و تحقیق برنامه ریزی کرده است که بتواند سطح کیفی و تئوری این هنر را با گذر زمان بالا ببرد و چگونه با این فقر پژوهشی در خوشنویسی می خواهد برخورد کند.؟
* یکی از کارهای جدی انجمن همین حوزه است یعنی تو این حوزه ما خیلی خیلی ضعیف عمل کرده ایم خوشبختانه یکی از اعضای شورا مسئول این کار شده که این کمیته را فعال کند و با نشست های مفصلی که برنامه ریزی کرده ، قدم های اولیه آن را برداشتند با دعوت از کارشناسان برجسته ای که قرار است بیایند انجمن و جلسه داشته باشیم حتی ساختمان آن را نیز تعیین کردیم که قرار است در ساختمان شیخ هادی مستقر شوند که حوزه پژوهش به عنوان آرشیو و رفرانس ، از لحاظ مکانی آماده کنیم که هر کس در حوزه پژوهش چیزی دارد بیاورد آنجا متمرکز شود
........
-مسئول این کمیسیون پژوهش کیست ؟
* استاد سید حیدر موسوی که از اعضای شورای عالی می باشند
........
-آیا انجمن کمیسیونی تحت عنوان آسیب شناسی امور آموزشی ، اجرایی ، پژوهشی و یا خوشنویسی در دوران معاصر که بتوانند مثلا خوشنویسی دوران معاصر را تحلیل کنند ، تا کنون تشکیل داده است ؟
* نه ولی همینجا از همه عزیزانی که علاقمندند درخواست می کنم که در این حوزه ورود کنند و هر نقطه نظری که دارند را ارائه کنند و ما طوری سیستم را برنامه ریزی می کنیم که هر کسی هر پیشنهادی داشت و هر حرفی زد به نام خودش ثبت شود و منِ بختیاری حرفهای او را برای خودم مصادره نکنم و بداند این سیستم امانت دارد است و جایی مصادره نخواهد شد .
.........
-انجمن خوشنویسان ایران چقدر فضا را برای بروز استعدادهای خوشنویسی در شهرستانها فراهم کرده است؟
* در این پنج و شش ماهه گذشته ما در حال آماده کردن بسترها بودیم و دوران سخت ثبت و . . . خیلی انرژی از ما گرفت یعنی اگر در ثبت " ما مشکلات داخلی نداشتیم " کار یک هفته بود ولی حدود 5 ماه وقت فعال ما را گرفت و از الان نیز در حال برنامه ریزی هستیم و بحث آزمون و خطا هم نیست و ما باید کارهایی را انجام دهیم که فکر کنیم باید به ثمر برسه ، سالها تجربه پشت این تصمیمات ما بوده و بستر سازی هم این نیست که یک شبه جواب دهد بلکه مهم اینست که در این شش و هفت ماهه ما انتخاب صحیح و درست را کردیم و می رویم به سمت اجرای آن
.........
-در این مسیری که این همه زحمات کشیده اید آیا در این چند ماه گذشته از جوانان و دانشجویان که در زمینه پژوهش خوشنویسی کار میکنند شخصی را تشویق و پشتیبانی کرده اید ؟
* نه یعنی ما هنوز در شرایطی قرار نگرفته ایم ولی اگر مثلا کسی که در این حوزه فعال است پشتیبانی کنیم ولی استقبال نیز کرده ایم ، برخی نیز مقالات شخصی خود را به ما نشان می دهند ولی این دفتر پژوهش و کمیته پژوهش ما مختص اینکار است و هر کس که مقالات و جزوات و تحقیقی دارد می تواند به آنجا مراجعه کرده و ارائه داده و آن را ثبت و ظبط کند .
انگیزه اصلی من در حوزه خوشنویسی همین مقوله است و من روزهای اول پیشنهاد" خوشنویسی کا " را دادم ، یکی از اهداف بلند ما اینست که ما مثل ایرانیکا مثل بریتانیکا که یک دائره المعارف خوشنویسی است ، و به جد علاقمندم که این اتفاق بیافتد و ما " خوشنویسی کا " داشته باشیم و هر موضوعی مربوط به امر خوشنویسی است اعم از تراش قلم ، قطع قلم و حتی معنی کلمه قطع که ، معنایش چیست ، حتی کتابت نویسی و هر چه متناسب با موضوع خوشنویسی است در آن دائره المعارف جمع شود و این هم جز اینکه عزیزانی که در این زمینه علاقمندند ولی نیایند و ارائه مقاله نکنند و بحث نکنند و ثبت و ضبط نکنند این اتفاق نخواهد افتاد .
........
-چرا در این چند سال اخیر با توجه به پیشرفت خوشنویسان ، به مسایل روحی و معنوی خط، مثل شان و صفا توجه کمتری شده؟ آیا عیار خط خوب صرفا با تکنیک و ابزار( که باید در حد اعلا باشه) سنجیده میشه؟ چون خیلی خطها بسمت تکنیک محض یا حتی استفاده از تکنولوژی پیش میرود که فاقد روح می باشد
* این بر میگردد به حوزه نقد و بررسی ، زیرا در آن حوزه عیار معلوم می شود و اگر من خط بدی نوشتم در مقوله نقد مرا از توهم در می آورند و معلوم می شود حدم کجاست و هم اینکه ارائه طریق به یکدیگر می دهند که اگر می خواهی خطت بهتر شود باید اینکار را بکنی ، حوزه نقد و بررسی حلال مشکل است و این نیست که من بخواهم اخلاقیات دست کسی بدهم ، چهار چوب زیبایی شناسی خط معلوم است ، من باید شهامت آن را داشته باشم تا خطم را در معرض قضاوت قرار دهم تا نقدش کنند که اگر نقد بکنند بزرگترین خدمت را به آن هنرمند کرده اند ، فضایش باید فراهم شود و خوشبختانه در بین هنرمندان ما این روحیه هست .
چیزی که به عنوان آسیب ، ما در انجمن شاهدیم ، علتش نبود نقداست ، که برخی چاشنی توهم دارند و حد و حدود خیلی معلوم نیست
مجموعه جامعه خوشنویسی باید بداند که خطی که می نویسد کجای کار است ، چون اگر خودش را بیش از آنی که هست فرض کند باعث توقفش می شود ، اگر اندازه واقعی خودش را نداند دیگر کار نمی کند و حسن این است که وقتی آثار کیفیت سنجی شد هنرمند میداند که بر فرض در پله پنجم قرار گرفته و می باید خودش را به پله بعدی برساند
این از لحاظی دارای حسن است که ما فضای بحث و گفتگو و نقد را فراهم کنیم
..........
-در چند سال گذشته به خاطر اختلافات سیستمی در درون خود انجمن ، از لحاظ اخلاقی بین هنرمندان این عرصه بسیار افت داشته ایم ، پیشنهاد شما چیست ؟
*آن مقوله اخلاق در اختیار انجمن نیست ، ما فقط می توانیم فضایی فراهم کنیم که آموزش درست انجام شود ما اگر مسئولانه آموزش را انجام دهیم و احترام به وقت هنرجو بگذاریم که از راه دوری می آید، به آن احترام بگذاریم به آن ساعت فضای مقدس انجمن خوشنویسان ، همان امر اخلاق را انجام داده ایم و اخلاقی نگاه کرده ایم و اگر در حوزه شخصیت باشد که وظیفه ماها نیست ، بلکه وظیفه معیارهای عمومی جامعه است و پارامترهایی که در ساختن شخصیت اخلاقیات افراد تاثیر دارد و من باید ابتدا خودم را درست کنم بعد بپردازم به بقیه دوستان خوشنویسی ، ولی می توانیم بسترهای کار درست در انجمن را توصیه کنیم
اخلاق یعنی اینکه خوب درس بدهیم ، درست درس بدهیم ، احترام به وقت هنرجو بگذاریم و هر چه بلدیم یاد دهیم ، کم فروشی نکنیم ، به آموزش روز مجهز شویم و تشویق کنیم هنرجویان را و از این قبیل موارد
.......
-آیا انجمن خوشنویسان ، فقط انجمن نستعليق نويسان بوده و هست و اكثر روسا و تصميم گيران آن نستعليق نويس بوده اند ؟ و برخی قائلند که به نوعی كل پتانسيل خط ايراني فقط صرف يك خط ميشود و آن نستعلیق است و ما بقی مهجور واقع شده اند ، آیا این امکان نیست که اعضاي شورا به تقسيم خطوط باشد طوري كه حداقل از هر خطي داخل شوراي تشخيص و سياست گذاري حضور داشته باشد و اندكي از حضور حداكثري نستعليق نويسان كاسته شود ؟
* ببینید این کمیته هایی که تعریف کردیم ، یک کمیته، کمیته نستعلیق است ، یکی کمیته شکسته دیگری ثلث و نسخ وسایر خطوط تجربیات نوین ، یعنی ما هیچ ارجحیتی به هیچ خطی ندادیم ، درست است اکثریت غالب اکثرا نستعلیق نویسند ولی ماهیتا همه یک کار انجام می دهند و آن زیبا نویسی است ، حال نستعلیق یک ویژگیهای خاص تری دارد که به هر حال از لحاظ زیبایی شناسی زوایای پنهان تری دارد و مجموعا اقبال به سمت نستعلیق بیشتر بوده از لحاظ کمیت و ما از قرن ششم و هفتم نستلیق داریم و آثار بیشتری در این زمینه بوده است و پیشینه آن خیلی از خطوط دیگر بیشتر است ، حال ممکن است ثلث و نسخ پیشینه بیشتری داشته باشند ولی به هر حال سیر تکوینی خط نستعلیق مشهود تر است به همین خاطر اقبال بیشتری شده و این به معنای ترجیح نستلیق به ثلث و بالعکس نبوده
منتها اسم مجموعه ما انجمن خوشنویسان ایران است و انجمن نستعلیق نویسان ایران نیست ، وقتی میگوییم انجمن خوشنویسان دو وظیفه مهم داریم
یکی همه آحاد انجمن به یک اندازه محترمند و یک نظر دارند و یک رای
دوم اینکه هر کسی هر خطی می نویسد ما موظفیم آن خط را گسترش دهیم و احترام بگذاریم و ارتقایش دهیم ، یک وقت ممکن است نسخ از نستعلیق اقبال بیشتری پیدا کند ، ما مانعی نمی توانیم برایش شویم و وظیفه ما بالابردن سطح کیفی آموزش آن است و دلیلش هم همین کمیته هایی است که داریم یعنی هر خطی یک کمیته مستقل دارد
...........
-آیا برای فعالتر شدن شیوه های مختلف در هر رشته خوشنویسی در انجمن برنامه ای تدوین شده از قبیل کتب و جزوات و سی دی های آموزشی و . . . ؟
* نه نکردیم
ولی یکی دوجلسه این مبحث را پیرامونش به گفتگو نشستیم و لازمه آن خیلی نشست و گفتگو است و ماهنوز خیلی سفت در جای خود نایستاده ایم که بخواهیم در آن ورود کنیم ولی بسیار حوزه مهمی است و حوزه نظری مهمی است و خیلی از مناقشه ها را می تواند رفع کند و کار کارشناسی بسیار دقیقی لازم دارد ولی ما استارت را زدیم و در سال گذشته دو برنامه پیرامون شیوه شناسی داشتیم و این مقدمه ای که برای کتاب " مشق نام لیلی می کنم " استاد امیر خانی نوشتم مشخصا زوم شیوه شناسیه و اینکه ماهیت شیوه چیست و از چه منظری باید شیوه را ببینیم .
موضوع شروع شده اما تا به یک قانون و انسجام نظری قطعی برسد خیلی زمان می برد
...........
-شرایط دعوت از اساتید و مدرسان برای تصحیح اوراق آزمون انجمن خوشنویسان چیست ؟ و چرا عده ای خاص در تمامی این مراسم ها سالها است که حضور دارند در صورتیکه عده ای دیگر که حتی مقام استادی دارند هنوز به این مراسم دعوت نشده اند ؟
* خب این ساز و کار خیلی آسیب داشت و ما در این دو سه باری که آزمون برگزار کردیم خیلی سعیمان بر این بود بتوانیم به یک تعدیلی برسانیم و خیلی از افرادی که زیاد شرکت کرده بودند را حذف کردیم و افراد جدید را جایگزین کردیم و این موقتی بود ، بنا بر این داریم اساتید را بنا بر حسب سابقه تدریس و منطقه ایشان ، اساتید طراز اول و . . . طبقه بندی و بین ایشان قرعه کشی می شود ، یعنی هیچ کس دیگر بنابر علاقه و سلیقه من انتخاب نخواهد شد بلکه بنا بر موقعیتش در آن طیف و بر اساس قرعه انتخاب می شود و قطعا کسانی که امسال هستند سال بعد نخواهند بود و در حال حاضر فقط از اساتید برای تصحیح دعوت به عمل می آید و ممکن است دوسال یکبار نوبت به هر کسی برسد و این فرصت برای همه هست که شرکت کنند .
........
-آیا تصمیمی برای تقسیم تصحیح اوراق به مراکز استان گرفته شده است که بتواند این بار سنگین مسئولیت را از دوش تهران کم کند و هزینه ها را برای انجمن به حد اقل برساند و سطح کیفی آن را بالاتر ببرد .
*قبلا اشاره کردم خدمتتان که از این ترم برای دوره های مبتدی و متوسط و خوش این اتفاق خواهد افتاد البته به صورت آزمایشی
........
-برای علمی کردن آموزش ، بارم بندی نکات امتحانی و جلوگیری از شیوع سلایق غیر استاندارد که گاها موجب تضییع حقوق هنرجویان می شود چه تدابیری اندیشیده اید؟
*ما در حال تنظیم یک آیین نامه مشخصی چه از مواد درسی و چه آداب آموزشی هستیم و قاعدتا اگر آن انجام شود این مورد حاصل خواهد شد ولی خب نظارت و کنترل لازم دارد که آن چیزی که منویات انجمن است بر آورده شود .
.......
-در اعطای درجه ی استادی چه تصمیمهای جدیدی از قبیل حداقل سن، امتحان ، پژوهش یا مصاحبه ی حضوری و میزان تحصیلات اتخاذ شده است؟
* خوشبختانه تصمیمات خیلی خیلی جدی در این زمینه صورت گرفت که آیین نامه بسیار دقیقی در شورای عالی که پیشنهاد اولیه آن شاید از خود بنده بود و نه اینکه پیشنهاد من است تصویب شود بلکه بالاخره باید یک ماده اولیه می بود و شورای تشخیص با دقت و نظر روی این قضیه خیلی مطالعه و بحث های متعدد کردند و خوشبختانه به یک سامانی در حال حاضر رسیده است که استادان طیف بندی می شوند " استاد ، استاد ممتاز ، استاد ارشد " و اینها طبق بارم بندی های بسیار دقیق به میزان تحصیلات ، میزان نمایشگاه خارج از کشور ، کتبی که چاپ کرده اند ، نمایشگاه هایی که گذاشتن ، شاگردانی که تدریس دادند و مقالاتی که نوشتند ، همه به میزان اهمیتشان بارم بندی شدند ولی در این بارم بندی جایگاه خود هنر خوشنویسی زیاد است یعنی درصد خط خیلی زیاده ولی گاهی دو سه نفر خطشان در یک سطح است آنی که تحصیلش بیشتر است مقداری بارمش بیشتر در می آید
...........
-الان با این شیوه که میفرمایید ما چه موقع حاصل و خروجی ان را شاهد باشیم ؟
* اتلبه هنوز سر این موضوع بحث است اما امیدواریم تا اواخر بهار و یا تابستان اولین آزمون دوره استادی را بگیریم البته تصمیم قطعی هنوز گرفته نشده پیرامونش ولی اولین آزمونی که گرفته شود با این اسلوب خواهد بود
..........
-برای کسب مدرک استادی آثار ارسال می شود یا آزمون عملی دارد ؟
* هم ارسال اثر است و هم آزمون دارد و هم مصاحبه ، هم رزومه ، حتی ما برای حرف زدن ظاهر افراد درصدی را پیش بینی کرده ایم یعنی شان استادی در نگاه و رفتار شخص نیز باید باشد ولی این تعیین کننده نیست و فقط درصدی را برایش قائل شدیم و پس از طی مراحل مختلف آن ، لازم است که یک نمونه خط نیز بنویسند
............
-شنیده شده است که برخی از کسانی که لایق کسب عنوان استادی از انجمن شده اند به صورت غیر حرفه ای و با استفاده از روزنه های خالی در قوانین و سوء استفاده از اعتماد بزرگان هنر توانسته اند این عنوان را کسب کنند آیا انجمن برای این موضوع برنامه ای دارد ؟
* سعی ما بر این است که اصالتا و با کیفیت بالا و قوی نظر دهیم که اگر کسی استاد شد دیگر هیچ شائبه ای در آن نباشد و حسن بزرگ این آیین نامه این است که به هیچ وجه من نمی تونم اعمال سلیقه کنم ، اسلوبی طراحی شده که اعمال سلیقه را به صفر رسانده است
.........
-به نظر می آید اعطای درجات هنری سختگیرانه تر شده اند و مدارج استادی تاثیری در کسب آنها ندارند آیا در تعاملاتتان با وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی راهکاری برای این در نظر گرفته شده است ؟
* دوستانی که در آنجا هستند از استادان برجسته خود ما هستند که دقت نظرشان زیاد است و با حسن نیت نیز به این قضیه نگاه می کنند و جایگاه این مقام استادی برایشان بسیار مهم است ولی همین اتفاقات اخیر انجمن که در این سالها پیش آمد و شان استادی در انجمن مقداری خدشه دار شد و کیفیت برخی از آثار ارسال شده در حدی نبوده که برود آنجا و درجه یک و یا دو بگیرد لذا سختگیری دوستان از این بابت بوده است و چالش هایی هم که هست از این حوزه بر میاید
.......
-شما اطلاعی از زمان لازم و شرایط اخذ درجه ی یک هنری دارید ؟
* همیشه در جریانه ، یعنی آثاری ارسال می شود به دبیر خانه و آن را بررسی می کنند و تایم می دهند تا کار را ببرند و مصاحبه شوند و ...
..............
-ارزشیابی آثار توسط چه کسانی است ؟
* دو تیم هستند : یک تیم خوشنویس متخصص و یک تیم کارشناسان ارشاد هستند که این تیم خوشنویس که نظر می دهند ، نظرشان ارجاع داده می شود به تیم بعدی که کارشناسان زبده ارشاد هستند که آنها از خوشنویسان الزما نیستند و اجازه دهید اسامی را عنوان نکنم
.........
-نظر قانونگذاران انجمن در رابطه با تحولات نو گرا در عرصه خوشنویسی چیست و آیا این انجمن می تواند با برنامه های جدید خود همه سليقه هاي علاقمند به حروف نوشتاري را زير يك سقف جمع کرده و حمایت کند که اگر بتواند به این مهم برسد بر مخاطبان آن بسیار افزوده می شود ?
* خوشنویسی الزاما نوشتن با قلم نی و مرکب و کاغذ نیست این اشتباهی است که این روزها متصور است ، خوشنویسی ایجاد یک فرم زیباییست حال با کاشی و روی سنگ و روی بوم باشد و . . . ولی فرم زیبایی شناسی آن است که دارای اهمیت است ولی اینکه حتما باید با قلم نی باشد نه همچنین چیزی قاعده نیست ولی اگر با قلم نی باشد می باید قوانین زیبایی نویسی را داشته باشد مثل این که صاف باشد شسته رفته باشد ، خط بی پیرایه باشد ، حد اقل کمترین روتوش در آن صورت گرفته باشد و اسلوب زیبایی شناسی در جاسازیها و هندسه کلمات رعایت شده باشد ولی شما اگر دو خطه هم بنویسید آن اسلوب باید رعایت شود و اگر ابزار تغییر می کند دلیل بر نو بودن کار نیست ما الان نمونه هایی از 1000 سال پیش است که روی کاشی اجرا شده و فوق العاده است ولی الان همان کار که می شود می گویند جدید است و نقاشیخط است ، ابزار که تغییر می کند دلیل تنوع و نو شدن خط نیست ، این اشتباه را اول باید تصحیح کنیم
انجمن تصمیمش بر این است و خود من هم علاقمندم و دوستان نیز تعارضی در این قضیه تا کنون نداشتند در شورا ، اینکه ما ابزارهای مختلف را در انجمن آموزش دهیم ، پایه اصول را در انجمن آموزش دهیم ، مبانی زیبایی شناسی خوشنویسی را آموزش دهیم ، با تکنولوژیهای مختلف که می شود خط نوشت دوستان را آشنا کنیم ولی سر سوزنی از اسلوب زیبایی شناسی خط کوتاه نمی آییم یعنی خط می بایست آن عیار اصلی خود را حفظ کند و هر کسی یه چیزی بنویسد و بگوید سبک آوردم و شیوه آوردم اصلا محلی از اعراب ندارد
با اصرار بر حفظ اصول زیبایی شناسی خطوطمان از نستعلیق و نسخ و ثلث و . . . ما موظفیم ابزار های مختلف را آموزش دهیم تا دوستان بتوانند ترکیبات نوین و تجربیات جدیدی را انجام دهند
برخی هستند یک تکنیکهایی را انجام میدهند به عنوان خط و خوشنویسی و خود من نیز گاها انجام می دهم و تجربه می کنم ولی الزاما در حوزه خوشنویسی نیستند و تجربیات گرافیکی است و ارزش خود را نیز داراست
ولی در قدم جدی لازم است ابزارهای مختلف و تکنیکهایش را آموزش دهیم چه کامپیوترایزش رو چه کارهای تکنیکی مثل کاشی کاریزم ، حکاکی ، نقش روی پارچه و هر تکنیک دیگری که در این میان به ما کمک می کند در جهت ارتقای تجربه و تنوع فرمی خط
.........
-استاد فکر نمی کنید این چشم انداز بزرگی است و آیا انجمن خواهد توانست به این ورود کند ؟
* ما باید ورود کنیم ، با دوستانی نیز در این قضیه صحبت کرده ایم و طرح هایشان را نیز ارائه دادند و می باید استارت زده شود و قدم به قدم با احتیاط جلو رویم که به آزمون و خطا نیافتیم و قدمهایمان بلند و محکم ولی بلند پروازانه نباشد ولی اجبار این است که به سمتش رویم چون توقع جامعه هنری و خوشنویسی ما این است ، ضمن اینکه ما باز آنچه را از خوشنویسی سنتی سراغ داریم شان خودش را همچنان دارا می باشد و توجه ما به آن حوزه است ولی آن باعث نمی شود ما تکنیک های دیگر را یاد نگیریم .
..........
- نظر عده ای بر این است که درحوزه نقاشیخط هم باید دریچه ای باز بشه که اگر کسی فارغ التحصيل انجمن شد زمینه ی گرایش فضای خط نقاشی را داشته باشد تا علاقمندان بتواند در مسیر حرفه ای قدم بردارند ، در این مورد نظر شما چیست ؟
* نظر من هم همین است و همان واحد نویسی دوره کارشناسی که نوشتیم خدمت دوستان برای دانشگاه همه اینها را شامل کردیم ، یعنی هم آن طرف خوشنویسی یاد میگیرد و هم تکنیک های مختلف را یاد میگیرد ، ما در خوشنویسی می باید تاریخ نقاشی را هم آموزش دهیم تا ذهن هنرمند ما باز شود برای ترکیب بندی های جدید و این دلیل نمی شود ، من همه چیز را تجربه کردم ولی در این دو ماه گذشته فقط چلیپا نوشتم با همه دقتم
بنا بر این ما الزاماتی داریم که همه حوزه های خوشنویسی را تجربه کرده و اموزش دهیم
.............
-آیا انجمن در بخش گرایش های جدید وخطوط نو ظهور مانند معلی ، سفیر و کرشمه و . . . در بحث حمایتی و معرفی بیشتر در شعب دارد ؟
*ساز و کارش را باید فراهم کنیم و تقابلی با این عرصه نداریم ، در دانشگاه خود من سالها تدریس میکردم طراحی حروف را ، یعنی هر کسی می تواند یک فرمی به ذهنش بیاید و آن را طراحی کند به شرطی که بتواند در یک دفاعیه ای تمام مبانی زیبایی شناسی آن را تعریف کند و وقتی تعریف کرد می تواند به عنوان خط تبلیغش کند ولی انجمن در حال حاضر تمام تمرکزش روی4 و 5 خطی است که توضیح دادیم ولی هیچ محدودیت و یا انکار و یا تقابلی با تجربیات دوستان به هیچ عنوان ندارد که اگر داشته باشد نقض غرض کرده چون قصد ما توسعه زیبایی شناسی در جامعه و کشورمان است ولی خب قواعد خاص خود را دارد ولی ما فعلا تاکید مان بر آموزش و ترویج خطوطی مثل نستعلیق ، شکسته ، نسخ ، ثلث و محقق و ریحان است و ایجاد فضایی برای معرفی تجربیات نوین
.............
-آیا تصورتان بر این نیست که خطوطی مثل نسخ و ثلث هم در انجمن خوشنویسان بیش از خطوط دیگر مورد مهجوریت قرار گرفته است و برنامه ای برای رفع مهجوریت خطوط نسخ و ثلث پیش بینی شده ؟ و شاید گفته شود استقبال از این خطوط در انجمن کم بوده در حالی که یک مرکز تحت عنوان دارالکتابه قرآن کریم در کشور الحمد لله شکل گرفته که با حمایت ویژه ، فعالیت های بسیاری را در سطح کشور در حال رقم زدن است و توانسته طیف گسترده ای را از هنرمندان و اساتید کشور را در درون خود بپذیرد و پروش دهد و حمایت کند و به نوعی در موازات انجمن خوشنویسان ایران با نظم ویژه ای در حال فعالیت است ؟
* ما کمیته هایی برای این موضوع " خطوط نسخ و ثلث " تشکیل داده ایم .
یکی از خطوطی که خیلی ظرفیت کار گرافیکی دارد خط محقق و ریحان است ، خیلی ظرفیت کار دارد مثل طراحی آرم ، لوگوها ، کتیبه ها و . . .. و فوق العاده اند برعکس اشخاصی که فکر می کنند این خطوط قدیمی است ، خیلی ظرفیت گرافیکی در آنها است و ما موظفیم به اینها سرویس دهیم برای کسانی که به آنها علاقمندند و اگر یک خطی اقبال بیشتری دارد نباید گفت تقصیر ماست و ممکن است بعد از 10 یا 15 سال دیگر ورق برگردد به صورت کامل ، ولی در حال حاضر مراجعاتی که است برای این خطوط موظفیم زمینه آموزش و معرفی آن را فراهم کنیم .
.........
-چرا در جشنواره های داخلی تنها به نفرات اول تا سوم جایزه تعلق می گیرد و مابقی افراد حداقل به تعداد 10 نفر به صورت مساوی با همان منابع مالی محدود ، بهره مند نمیشوند؟
* علتش آن است که تامین کننده مالی آن ، انجمن نیست و یک ارگانی بدون هماهنگی با انجمن ، برنامه ریزی می کند و ما را به عنوان داور دعوت می کند و دوستان از چشم ما می بینند و همیشه وظیفه ما چانه زدن بوده برای اینکه جوایز را بالا ببریم و اگر ان شاء الله خود انجمن برگزار کننده باشد و قوی برگزار کند آن امر تحقق پیدا می کند ولی معمولا ارگانهای دیگر برگزار می کنند و طوری عمل می کنند که انگار تصمیم گیرنده ما بودیم و این نقص بزرگ ماجراست و الا کسی که نفر دهم می شود با نفر اول اینقدر فرقی ندارد و یک ذره فرق دارد
.........
-امیدوار باشیم این رویه تصحیح گردد ؟
* امیدواریم ، اول دعا کنیم که وضع انجمن آنقدر رو براه شود و هیچ جایی غیر از انجمن جشنواره ای برگزار نکند و آنگاه آن موضوع هم درست می شود
.........
-استاد بختیاری قراربود ظرف دو ماه پس از مجمع سراسری ، اداره انجمن را ازشورایی به هیات امنا یی تغییر دهد وتاکنون که یکسال از مجمع گذشته اقدامی صورت نگرفته است ، چرا ؟
* البته هنوز یکسال نگذشته 7 ماه گذشته ، این قضیه بر میگردد به اصلاح اساسنامه و می باید آن تغییر کند و همانطور که عرض شد چندین جلسه در دستور کار شورا قرار دادیم بررسی اساسنامه را و دوستان در حال کار کردن روی آن هستند و خود من هم در حد بضاعتم در مورد آن طرح کامل نوشتم که هر چه سریعتر بتوانیم اساسنامه را اصلاح کرده و به مجمع ببریم برای تصویب
من همان قولم را با دقت زیادی تدوین کردم حال ممکن است چکش بخورد و مقداری کم و زیاد شود توسط شورا ، ولی به هر حال چیزی است که می باید مجمع تصویبش کند و ما این اساسنامه را بگذاریم در مضان تصمیم گیری مجمع و من همان منویات را در این اساسنامه جدید نوشتم و تدوین کردم
..........
شما سال قبل وعده هایی دادید من جمله :
وعده چاپ کتبی را در سال 95 داده بودید آیا صورت خواهد گرفت ؟
«مجموعه آثار خوشنویسان معاصر ایران»،
«مجموعه آثار قدمای خوشنویسی بالغ بر 120 تابلو»
و «صلح در آینه هنر و ادبیات»
*به جد ما پیگیرش هستیم و من چندین جلسه با مسئولین ارشاد و کسانی که می توانند در این ماجرا موثر باشند گذاشتیم و راهکارهایی برای انجامش یافتیم و تصمیماتی گرفتیم و بخشی هم بر عهده انجمن است که می بایست کارها را جمع کند و ما کمیته ای برای این کار هماهنگ کردیم .
در حوزه مجموعه آثار قدما و گذشتگان هم حدود 35 تا خود ما اثر داریم و حدود 20 الی 30 اثر هم از مرقع رنگین 1 و 2 که آن موقع کیفیت چاپ خیلی بالا نبود می خواهیم مجدد تجدید چاپ شود و حدود 40 اثر نیز مجموعه داران نخبه ایران تشریف بیاورند انجمن و با همکاری ایشان یک مجموعه خیلی وزینی را به چاپ برسانیم و خیلی سر این کار ما مسر هستیم و کمیته مربوط به آن دو جلسه تا کنون نشست برگزار کرده است و ان شاء الله به موقع انجام خواهد شد
.............
-همایش بزرگ صلح در آینه هنر و ادبیات که قرار بود با همت انجمن و با همکاری بنیاد آفرینشهای هنری نیاوران و کمیته ملی یونسکو دردیماه 94 برگزار گردد و سپس به اردیبهشت 95 موکول شد ، سرانجامش چه شد ؟
*ما در سه حوزه در حال برگزاری آن هستیم یکی ادبیات و یکی تجسمی که ما تمرکز روی خوشنویسی آن داریم و دیگری حوزه موسیقی
برنامه ای که ما داریم یک هزینه بسیار بالایی دارد
در حوزه خوشنویسی کارهای بسیاری رسیده که در دفتر من موجود است و به خاطر فضای زیادی که احتیاج داشت گفتیم به دفتر بنده تحویل دهند و آنجا محفوظ است .
در حوزه ادبی و مصاحبه با اساتید طراز اول انجام شده مثل استاد اسلامی ندوشن مثل استاد جلال الدین کزازی و . . .
در حوزه موسیقی مقداری کارمان پیچ خورد به جهت اینکه ارکست بزرگ ملی ایران قرار بود برنامه اجرا کند و ما پیش بینی حدود 120 نفر نوازنده و .. برای بخش موسیقی داشتیم ، امیدواریم مجبور به حذف و کم کردن این بخش در موسیقی نباشیم
و مسئولیت کمیته های موسیقی را اساتید : فخر الدینی و کیوان ساکت بر عهده دارند
و فقط به خاطر بخش موسیقی مقداری کار به چالش کشیده شده و جلسات سنگینی نیز در این رابطه برگزار شده که امیدواریم هر چه زودتر با بهترین سطح کیفی در هر سه بخش بتوانیم با تامین اعتبارات لازم ، آن را برگزار کنیم .
...........
-مهمترین موفقیت های شما در دوره ریاستتان در شورای عالی انجمن خوشنویسان در این چند ماهه گذشته چه بوده است ؟
* موفقیتم این بوده که در خدمت دوستان بودیم و تجربه خوب و نوینی بود برای من و این همه علاقه و انرژی برای ارتقا در جامعه خوشنویسی برای من بزرگترین توفیق بود
و اگر از نظر عملی بنگریم نه اینکه کار من بوده بلکه کار یک تیم خیلی قوی بود این قضیه ثبت انجمن و من هم یک گوشه از کار بودم و سعیم بر این بود بتوانم این ارتباطها را فراهم کنم و اگر در این حوزه بخواهم به خودم نمره بدهم نمره 100 به خودم می دهم که با یک تیم قوی آن را به سرانجام رساندیم و حمایات مقامات درجه یک مملکت و در ما بقی حوزه ها هم همین که در خدمت دوستان هستیم و دنبال اجرای طرح و برنامه هستیم و به سمت برنامه خوب میرویم بالاترین توفیق است و ثمراتش ان شاء الله امسال یکی یکی معلوم می شود
……
در پایان مجددا از شما استاد فرزانه و با اخلاق بابت این مصاحبه صمیمانه و سرشار از محبت و امید بخشتان ، نهایت سپاسگزاری را داریم
.........
.......
....
جهت مطاله این مصاحبه به صورت کامل و بخشهای دیگر آن با استاد دکتر جواد بختیاری که به صورت اختصاصی توسط سایت آثار هنرمندان ایران " عزیزی هنر " گرفته شده است ، روی تصویر زیر کلیک نمایید
........
........
لطفا با نظرات ارزشمند خود ما را یاری فرمایید
شما نیز می توانید جهت مشاهده مطالبی که مخصوص اعضای ویژه این سایت است به عضویت رسمی این سایت در آمده و از این پست و دیگر پستها و تصاویر محدود شده دیدن فرمایید