سخنان دکتر محمد حسین ساکت در مراسم نشست تخصصی کتابت توسط استادان رسول مرادی و محمد علی قربانی و تجلیل از دو پیشکسوت جامعه خوشنویسی - استادان محمد سلحشور و علی راهجیری در فرهنگسرای بهمن، مرداد 1396
.......
.......
به گزارش سایت آثار هنرمندان ایران " عزیزی هنر "، دکتر محمد حسین ساکت " نماینده محترم وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در انجمن خوشنویسان ایران " در مراسم نشست تخصصی کتابت توسط استادان رسول مرادی و محمد علی قربانی و تجلیل از دو پیشکسوت جامعه خوشنویسی - استادان محمد سلحشور و علی راهجیری که در مورخ 20 مرداد ماه 1396 در فرهنگسرای بهمن برگزار گردید برای حضار در این مراسم سخنانی را بیان داشتند که مشر وح سخنان ایشان به شرح زیر می باشد :
.......
ای نام تو بهترین سرآغاز
من قصد تصدیع ندارم، فقط از باب ضرورتی که احساس کردم، در این نشست پربار حضور پیدا کردم تا چهره های مصمم و هنردوستانه و هنرجویانه و خوب شما را ببینم. یک چیزی که در کتابت شاید مورد غفلت قرار گرفته است، به نظر من نقش برجسته ی کاتبان در معرفی آثار ادبی زبان فارسی است. یعنی اولین ومهمترین تجلی خوشنویسی در خدمت معرفی زبان و ادبیات فارسی، نثر و نظم بوده است. این کتابت که گهگاه بدست پاره ای از ناشیان هم انجام می شد، بعدها دو دانش متن شناسی و نسخه پژوهی و نسخه شانسی را به ارمغان آورد.
یعنی کاتبانی که آغاز گر نگارش متون بودند، بسیار گاه با خوشنویسی خود، جامعه فرهنگی و فرهیخته و باسواد را انگیزه ای بس گران بودند برای خواندن متون، این نقش کاتبان فراموش شده است.
.......
.......
.......
به عقیده من، گرچه در راستای این هنر همانطور که گفتم بویژه در کتابهای فنی، چه نثر و چه نظم، اشتباهاتی که کاتبان می کردند موجب انحراف خوانش در متون بود . ولی همانطور که گفتم دو دانش بسیار بسیار گرانسنگ و سخت متن پژوهی و نسخه شناسی را پدید آورد، که امروز در غرب هم به عنوان کادیولوژی از ارزش بسیار بالایی برخوردار است و کتابهای سنگین و گرانبهایی در این خصوص هم به فارسی و هم به زبان های اروپایی نوشته شده است. اگر بخواهیم تولد و زایش این دو دانش را پیوند بدهیم، باید به کاتبان پیوند بدهیم و این نقش کاتبان بسیار برجسته است.
این استادان بزرگواری که تشریف دارند باید قضاوت کنند که آیا بین کسی که در کتابت نثر نوشته است و نظم، چه تفاوتی بوده و مهارت کدامیک برجسته بوده است. این نیازمند یک پژوهش است و گمان نمی کنم تا حالا کسی این کار را کرده باشد. ولی در عین حال اهمیت کتابت در این است، همانطور که استاد مرادی و استاد قربانی توضیح دادند، یک حس و حال ویژه ای را در هنگام نگارش به خواننده منتقل می کند، این انگیزش در بهبود و رواج ادبیات موثر بوده و این خیلی نقش مهمی است و من می خواهم این را خدمتتان بگویم، گذشته از اینکه از نظر مفاهیم دینی و احساسات مذهبی نقش آفرین بوده است ، کتابت، در تفهیم مفاهیم و محتوای آنها هم موثر بوده است.
مثلا شما در کتابت یا نگارش یا چلیپا و در همه نگارش ها می بینید، بعضی از واژگان را کشیده می نوشتند و این هنر زبان فارسی بوده است و در هیچ زبان دیگری نیست که همگام با هم آوایی آن کلمه، آن را کشیده می نوشتند که تلفظ بشود. مثل کلمه جشن، شما واژه جشن را نمی توانید زود و تند تلفظ کنید . اگر خوشنویس و کاتبی توجه به این رمز و راز واژگانی داشته باشد، این را کشیده می نویسد. "س و ش " کشیده نیز گذشته از زیبایی، این را هم داشته . این ها نکته هایی است که اگر در پژوهش خوشنویسی مورد توجه قرار بگیرد، کمک زیادی به آوا شناسی زبان فارسی هم می کند.
بنابراین کاتبان در واقع پیام گذاران متون هستند برای یک جامعه . کسی که یک چلیپا یا قطعه می نویسد، با همه سترگی و بزرگی کارش، آن حوصله و شکیبایی کاتبان را ندارد و این طبیعی است و آن ظرافت هایی که استاد مرادی بیان کردند که چگونه باید مراقب باشد، در سراسر متنی مثل شاهنامه ی مثنوی مولوی یا خمسه نظامی که از دید منتقدان و ریز بینان و سبک شناسان تفاوتی نداشته باشد، این خیلی مهم است. ( با عرض پوزش از محضر استاد کابلی، درس پس می دهم ). این تفاوت ها را شاید در یک چلیپا یا قطعه گاهی باید حتی با چشم اغماز دید ولی در کتابت نمی شود و این خیلی مهم است. بنابراین من، فرخنده و خجسته می دارم کاتبان بزرگ را . اول کسی که من در دوره ابتدایی آشنایی پیدا کردم، با خط استاد سلحشور بود، همان تاریخ و جغرافی های بزرگ و آن شکل هایی که کشیده بود و من از دید آنها کیف می کردم و اگر چیزی یاد گرفتم، واقعا همان بود و همینطور علوم دیگر، همانطور که فرمودند؛ به چشم می نشاند و به دل خانه می داد آن دانش را .
چیزی که الان کمتر به آن توجه می شود و ما خوشحالیم که در این نشست، از دو استاد پیشکسوت قدردانی می کنیم. از استادان بنام و دیگر کاتبان بنام اینجا نام ببرم؛ استاد کیخسرو خروش ( که جایشان خالی است ) امیدوارم برخی از اهریمن صفتان دور ایشان بگذارند که ایشان و استاد اخوین به جامعه خوشنویسی برگردند.
استاد محمد سلحشور در سال 1311 در شهر تهران چشم به جهان گشودند . شاگرد استاد حسن زرین خط بودند و بعدها شاگرد استاد سید حسین میرخانی و استاد علی اکبر کاوه ( خدای همه این گذشتگان را در این روز بیامرزد ). در سال 64 از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، درجه یک هنری گرفتند و من همینجا خدمتتان عرض کنم که درکنار استادان برجسته و زحمت کش و رنجبری مثل ایشان، تعداد اندکی هم درجه خوشنویسی به ناحق گرفته اند که امیدواریم با یک تجدید نظر مجدد، حق آنها گرفته شود.
ایشان در کشورهای اروپایی و آسیایی از قبیل : فرانسه - انگلستان – پاکستان – هندوستان – الجزایر – امارات – آلمان و . . . نمایشگاه هایی ترتیب داده اند و در بیشتر این نمایشگاه ها مورد قدردانی قرار گرفته اند. کتابهایی که در دوره دبستان هم نوشته شده، اکثریت چشمشان به آنها روشن شده است . من خودم واقعا خاطرات شیرینی دارم . در سال 1333 و 1362 هم کتابهای سوم و چهارم دبیرستان را نوشته اند . کتاب های درسی کشور افغانستان را که بیش از 30 جلد می شود، ایشان نوشته اند و بهترین خدمت برای ارائه خوشنویسی بویژه نستعلیق به آن کشور است.البته تا انجایی که من می دانم، کشور افغانستان تازگی گامهای خوبی را برای خوشنویسی نستعلیق برداشته که انشالله امیدواریم با همکاری و هم گامی انجمن خوشنویسان ایران، روز به روز درخشان تر بشود .
به قول دوستان صاحب نظر، استاد با سن بالا که انشالله پایدار بماند، قلم در دست توانای ایشان، همچنان استوار و سخته می چرخد و ما در مورد خوشنویسانی که این هنر و این به اصطلاح زبردستی را داشته اند، کمتر داریم . استاد غلامحسین امیرخانی که یادش بخیر، نیز از همین زمره اند و دوستان دیگر هم هستند که کم هستند و از تعداد انگشتان دست یک دست هم بیشتر نمی شوند که در این سن ها بتوانند اینقدر خوب بنویسند.گذشتگان را ما داشتیم ولی معاصران خیلی کمند.انشالله استاد سلحشور، همیشه دست شما توانا باد.
استاد دوم که افتخار داریم در خدمتشان هستیم، استاد علی راهجیری هستند که در سال 1317 در خطه اندیشمند پرور گیلان پا به جهان گذاشتند، انشالله پابرجا باشند سالیان سال .
ایشان هم شاگرد استاد زرین خط – سید ابوالفضل موسوی – کچویی – برادران میرخانی و استاد کاوه بودند .
باز هم به تعریف و تمجید و تشخیص استادان کارشناس این رشته، با کهولت سن، خوش و توانا می نویسند، انشالله که قلمشان همیشه توانا باد.از آثار ایشان " ادب التعلیم" است که درباره خوشنویسی است و بسیار کاربرد داشته و نثر ایشان هم نثر شیوا و مسجعی است. البته هنوز من ندیدم و این افتخار را نداشتم( انشالله استفاده خواهیم کرد از نثر قشنگ شما که حتما در پیروی از سعدی است) . کتابهای دیگری که ایشان نگارش کرده اند، مراثی و مناقب اهلبیت علیهم السلام است که درباره سوگ چهارده معصوم است که انشالله اجر ایشان و قلم ایشان با صاحبان آنها .
من خیلی خوشحالم که این نشستها برگزار می شود، گذشته از بهره علمی، دیداری نیز خواهیم داشت . البته خدمتتان بگویم که این نشست، در شان این استادان نیست ولی در عین حال ،
آب دریا را اگر نتوان کشید هم به قدر تشنگی باید چشید
باز هم درجایی که متاسفانه انسجام و هماهنگی و هم گونی و هم دلی در جامعه پاک، خوب و بزرگ خوشنویسی را برخی از افراد گول خورده و برخی از افراد هرزه گرا، به بازی گرفته اند، بازهم جای تبریک دارد. امیدواریم که انشالله در نشست های بعدی استادان بزرگ دیگر را هم زیارت کنیم.
متشکرم از شما
.......
جهت مطالعه گزارش جامع و تصویری از مراسم نشست تخصصی کتابت توسط استادان رسول مرادی و محمد علی قربانی و تجلیل از دو پیشکسوت جامعه خوشنویسی - استادان محمد سلحشور و علی راهجیری در فرهنگسرای بهمن، مرداد 1396 روی تصویر زیر کلیک نمائید
.......
.........
لطفا با نظرات ارزشمند خود ما را یاری فرمایید
شما نیز می توانید جهت مشاهده مطالبی که مخصوص اعضای ویژه این سایت است به عضویت رسمی این سایت در آمده و از این پست و دیگر پستها و تصاویر محدود شده دیدن فرمایید