قرآن به جز از وصف علی آیه ندارد / ایمان به جز از حب علی پایه ندارد
گفتم بروم سایه لطفش بنشینم / گفتا که علی نور بود سایه ندارد
..........................
عبد غدير، عید اکمال دین ، عيد پيمان و ميثاق و عهد ، عيد عدالت و رهبرى ،
عيد امامت و ولايت امیر المومنین علی (علیه السلام) بر عاشقان و پیروان آن حضرت مبارك باد
.........................................................................
.........................................................................
معنای غدیر
غدیردرلغت به معنای آبگیر است؛ گودالی در بیابان که آب باران در آن گرد آید. در میان راه دو شهر بزرگ دنیای اسلام، مکه و مدینه، محلی است به نام «جُحفه» که در زمان رسول گرامی اسلام صلی الله علیه وآله ، کاروانیان حج گذار در آنجا از هم جدا میشدند و به طرف دیار خود میرفتند. در این محل، غدیر خم جای دارد. علت نام گذاری این غدیر به خم، آن است که آبگیر آنجا به شکل خُمِ رنگرزان بوده و برخی قبایل صحرایی، گاه جامه های رنگ کرده خود را در این آبگیر می شسته اند.
كوثرى از مِىِ غدير
پيامبر در سال دهم هجرت حج گزارد و به سوى مدينه بازگشت. در روز هجدهم ذىحجه كه قافله هاى بسيارى پيش از پيامبر حركت می كردند و عدهاى از پسِ حضرت می آمدند، پيامبر به سرزمين غدير خم رسيد. او به فرمان الهى دستور داد سواران و پيادگان توقف كنند، آنان كه رفته اند، بازآيند و آنان كه نيامدهاند، برسند. سپس بر انبوهى از جهاز شتران فراز رفت و خداى را سپاس گفت و از اينكه به زودى از ميان آنان خواهد رفت، خبر داد. سپس از آنان خواست درباره چگونگى ابلاغ رسالت وى گواهى دهند. مردمان فرياد برآوردند: شهادت مىدهيم كه تو پيام حق را ابلاغ كردى، نصيحت كردى و جهاد نمودى. خداوند تو را پاداش نيكو دهد.
آنگاه از جايگاه والاى خود در ميان امت سخن گفت و از آنان بر اولويت خود گواه خواست و پس از شنيدن پاسخهاى يكصدا و بلند، دست على عليه السلام را گرفت و با شكوهى شگرف و فريادى رسا فرمود: «من كنت مولا فعلى مولاه.» سه بار اين جمله را تكرار و بر ياوران و پذيرندگان ولايت او دعا كرد.
ويژگیهاى على عليه السلام از ديدگاه رسول خدا صلی الله عليه وآله وسلم
حضرت محمد صلی الله عليه وآله بارها با اشاره به موقعيت معنوى امام على عليهالسلام ، بر فضيلتهاى آن حضرت و وصى بودن ايشان تأكيد ورزيده است. آن حضرت در گفتارى به دخترش، فاطمه عليه االسلام می فرمايد: «اى فاطمه! آيا خشنود نيستى من تو را به همسرى كسى درآوردم كه اسلامش پيشتر از ديگران و دانشش بيشتر از همگان است؟ به راستى، خداى تعالى به اهل زمين توجه فرمود و از ميان ايشان، پدرت را برگزيد و او را پيامبر قرار داد. بعد دوباره به آنها توجه فرمود و از ايشان شوهرت را برگزيد و او را وصى قرار داد.» سپس رسول خدا صلی الله عليه وآله فرمود: «اى فاطمه! به راستى براى على فضيلتهايى است كه هيچكس آن را ندارد: تو كه بانوى زنان بهشتى، همسر او هستى. دو نتيجه و زاده رحمت، حسن عليه السلام و حسين عليه السلام كه فرزندزادگان من هستند، فرزندان او هستند. برادرش، جعفر بن ابىطالب كسى است كه با دو بال در بهشت آراسته گرديده است و با فرشتگان هر كجا خواهد، پرواز مىكند. علم اولين و آخرين نزد اوست. او نخستين كسى است كه به من ايمان آورد. او آخرين كسى است كه هنگام مرگ با من ديدن مىكند. او وصى من و وارث همه اوصياست».
غدير در قرآن
آيهاى كه پيش از اعلام رسمى ولايت امير مؤمنان على عليهالسلام نازل شد، از يكسو، بيانگر اهميت فوق العاده غدير و از سوى ديگر، نشاندهنده نگرانىهاى رسول خدا صلی الله عليه وآله وسلم در اين باره است: «اى پيامبر! آنچه را از طرف پروردگارت بر تو نازل شده است، كاملاً [به مردم] برسان و اگر [اين كار را[ نكنى، رسالت او را انجام ندادهاى. خداوند تو را از [خطرهاى احتمالى [مردم نگه مىدارد و خداوند جمعيت كافران را هدايت نمىكند.» قرآن كريم، آشكارا اعلام نشدن ولايت على عليهالسلام را با ناتمام ماندن رسالت الهى برابر می داند و در مقابل نگرانیهايى كه رسول خدا صلی الله عليه وآله داشت، وعده حفظ و حراست به ايشان داده مىشود.
آيهاى كه پس از اعلام ولايت امام على عليهالسلام در غدير نازل شد، موجى از شادى را در دلهاى مؤمنان پديد آورد و آرامش و اطمينان خاطر به آنان بخشيد: «امروز كافران از [زوال] دين شما نااميد شدند. بنابراين، از آنها نترسيد و از من بترسيد. امروز دين شما را كامل و نعمتها را بر شما تمام كردم و اسلام را به عنوان آيين [جاودان] شما پذيرفتم».
اوصاف غدیر در روایات
در فرهنگ شیعه و روایات اهل بیت علیهمالسلام ، از عید غدیر با عظمت ویژهای سخن به میان آمد و از آن با لقبها و ویژگیهای ممتازی نام برده شده است. برخی از آنان عبارتند از: روز خشنودی خدای رحمان، روز بسیار درود فرستادن بر محمد و آل محمد صلی الله عليه وآله، روز دست یافتن به رحمت پروردگار، روز عبادت کردن، روز پذیرفته شدن اعمال شیعیان، روز تزکیه، روز ریزش گناه، روز رها کردن گناهان بزرگ، روز وانهادن نافرمانیها، روز راندن شیطان و ناخرسند گشتن آن، روز مستجاب شدن دعاها، روز داد و ستد با خدا، روز خواستن افزونیها، روز گشایش، روز لبخند زدن به چهره مؤمنان، روز مژده دادن، روز مهر ورزیدن، روز تبریک گفتن، روز خشنودی و رضایت، روز آراستن، روز پوشیدن لباسهای شایسته و افکندن جامههای سیاه،روز پیشی گرفتن، روزی که کلمات صریح درباره خاصان و افراد ویژه اعلان شد، روز پیمان و روز عیان شدن رازها.
پيامبر اكرم صلی الله عليه وآله وسلم
شيخ صدوق در كتاب امالى، روايتى از امام باقر عليه السلام و آن حضرت از پدران پاكش نقل مىكند كه روزى رسول اكرم صلی الله عليه وآله رو به امير مؤمنان على عليه السلام كرد و فرمود: «اى على! خداوند آيه شريفه يا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ ما أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ را درباره ولايت تو بر من نازل كرد، تا آن را تبليغ كنم. به يقين، كسى كه خدا را بدون ولايت تو ملاقات كند، عملش باطل است».
عید غدیر از نگاه امام علی علیهالسلام
ویژگیهای روز غدیر
امام رضا علیهالسلام در روایتی میفرماید: «در روزگار امیرمؤمنان علی علیهالسلام ، یکسال روز جمعه با عید غدیر همزمان گشت. آن حضرت بر فراز منبر رفت و خدا را چنان ستود که همانند آن شنیده نشده بود؛ ستایشی که کسی غیر از او درک نمیکرد. سپس به یارانش فرمود: «ای مؤمنان! امروز خداوند متعال، دو عید گرانسنگ و بزرگ را به هم پیوسته است؛ دو عیدی که پایداری و استواری هر کدام از اینها به دیگری است تا پدیده زیبای خویش را پیش شما کامل کند. شما را به راه رشد آگاه سازد و به روشنایی هدایت کند. راه میانهاش را برای پیمودن شما هموار کند و بخشش گوارایش را برایتان بگستراند. بیتردید، امروز موقعیت عظیمی دارد. در این روز، گشایش رخ داده، نردبان [تکامل] برافراشته شده و دلیلها آشکار گشته است. امروز، روز ظاهر شدن و پردهبرداری از مقام پیراستگی [عصمت و امامت] است. روز کمال یافتن آیین و نمایان ساختن پیمانها از دوروییها و انکارهای آگاهانه است».
وظایف مؤمنان در روز عید غدیر
امیرمؤمنان علی علیه السلام درباره وظایف مؤمنان در روز عید غدیر فرمود: «[در این روز] با گسترش دادن در هزینه و لوازم خانواده تان به سوی آنان بروید و به برادرانتان نیکی کنید. خدای را برای آنچه به شما بخشیده است، سپاس گویید. با هم باشید؛ که خداوند، جدایی و پراکندگی شما را سامان میبخشد. به یکدیگر نیکی کنید؛ که خداوند، الفت شما را پایدار میسازد. نعمتهای خدا را به همدیگر هدیه دهید؛ که خداوند چندین برابر عیدهای پیشین و عیدهای آینده به شما پاداش میدهد؛ پاداشی که ویژه چنین روزی است. نیکیکردن در این روز، ثروت را ثمربخش میسازد و بر عمر میافزاید. همدردی کردن و مهرورزی با یکدیگر در این روز، رحمت خداوندی را جلب میکند. آن اندازه که توان دارید از فضل خداوند برای برادران و خانوادهتان با بذل آنچه موجود است، آماده و فراهم سازید. لبخند و شادمانی را میان خویش و در برخوردهایتان آشکار سازید و ستایش و سپاس خداوند را بر آنچه به شما بخشیده است، نمایان کنید».
حضرت فاطمه عليه االسلام
از فاطمه زهرا عليه السلام پرسيدند كه آيا رسول خدا صلی الله عليه وآله پيش از رحلتش درباره امامت امير مؤمنان على عليه السلام چيزى فرمود؟ آن حضرت در پاسخ فرمود: «عجبا! آيا روز غديرخم را فراموش كردهايد؟»
امام حسن عليه السلام
امام حسن عليه السلام فرمود: امت مسلمان از پيامبر شنيدند كه درباره پدرم فرمود: او براى من همچون هارون براى موسى عليه السلام است. همچنين ديدند كه رسول خدا صلی الله عليه وآله او را در غديرخم به عنوان امام نصب كرد.
امام حسين عليه السلام
امام حسين عليه السلام پيش از مرگ معاويه، خانه خدا را زيارت كرد. سپس بنىهاشم را گرد آورد و فرمود: آيا مىدانيد پيامبر اكرم صلی الله عليه وآله ، على عليه السلام را در روز غديرخم به جانشينى خود برگزيد؟ همگى گفتند: بله.
امام زين العابدين عليه السلام
ابن اسحاق، تاريخ نگار معروفمی گويد: به على بن حسين عليه السلام گفتم: «من كنتُ مولاه فعلىٌ مولاه» يعنى چه؟ حضرت فرمود: پيامبر خدا به مردمان خبر داد كه امام بعد از خودش، امير مؤمنان على عليه السلام است.
امام محمدباقر عليه السلام
اَبان بن تَغلب می گويد: از امام باقر عليه السلام درباره اين سخن رسول خدا صلی الله عليه وآله «من كنتُ مولاه فعلىٌ مولاه» پرسيدم. آن حضرت در پاسخ پيامبر فرمود: به مردمان گفت كه امير مؤمنان على عليه السلام در ميان مردم، جاىگزين من خواهد بود.
امام صادق عليه السلام
در دوران زندگى امام صادق عليه السلام بر اثر جوّ مناسبى كه براى نشر معارف اهل بيت عليهمالسلام پيش آمد، حديث غدير بيش از همه دورهها مطرح شده است. آن حضرت درباره روز غدير می فرمايد: «رسول خدا صلی الله عليه وآله در غدير خم براى امير مؤمنان على عليه السلام پيمان گرفت و مردم به ولايت او اقرار كردند. خوشا به حال آنان كه بر ولايت او ثابتقدم ماندند و واى بر كسانى كه آن پيمان را شكستند».
امام كاظم عليه السلام
در روزهايى كه امام كاظم عليه السلام در زندان بود، روزى هارون، خليفه عباسى ايشان را احضار كرد و درباره ولايت اهل بيت عليهمالسلام بر مردم پرسيد. حضرت فرمود: ما می گوييم ولايت همه خلايق با ماست. دليل ما، سخن پيامبر در غدير خم است كه فرمود: «من كنتُ مولاه فعلىٌ مولاه».
عید غدیر از نگاه امام رضا علیه السلام
هدیه به یاران
طوسی، از یاران امام رضا علیه السلام نقل میکند: «در روز غدیر، شرفیاب محضر حضرت علی بن موسی الرضا علیه السلام شدم. گرد ایشان گروهی از یاران خاصشان حضور داشتند. حضرت با اینکه خوراک و پوشیدنی و هدایا و حتی انگشتری و کفشهایی برای خانواده های آنان فرستاده بود، ولی آنها را برای افطار نیز نگهداشت. امام احوال آنان و کسانی را که پیرامونشان بودند، سامان بخشید. ایشان در آن روز... پیوسته ارجمندی و پیشینه روز غدیر را یادآور میشدند. حضرت در بخشی از سخنان خود، خطبه امیرمؤمنان علی علیه السلام را در سالی که عید غدیر با روز جمعه همزمان شده بود، بیان کرد».
فضیلت روز عید غدیر
ابی نصر بَزَنْطی از یاران امام رضا علیه السلام میگوید: «خدمت آن حضرت بودم، درحالیکه مجلس پر از جمعیت بود و با یکدیگر درباره غدیر گفتوگو میکردند. برخی از مردم این واقعه را منکر شدند. امام فرمود: پدرم از پدرش روایت کرد که: «روز غدیر در میان اهل آسمان مشهورتر است تا میان اهل زمین.» سپس فرمود: «ای ابی نصر! هرجا که هستی، در این روز نزد [قبر[ امیرمؤمنان علی علیه السلام باش. به درستی که در این روز، خداوند گناه شصت سال از مؤمنان و مسلمانان زن و مرد را میآمرزد و از آتش دوزخ آزاد میکند، چند برابر آنچه در ماه رمضان و شب قدر و شب عید فطر آزاد کرده بود.» ایشان سپس ادامه داد: «اگر مردم ارزش این روز را میدانستند، هر آینه، فرشتگان در هر روز ده مرتبه با آنان مصافحه میکردند».
امام حسن عسكرى عليه السلام
حسن بن ظريف مىگويد: به امام عسكرى عليه السلام نامه نوشتم و پرسيدم معناى سخن پيامبر درباره امير مؤمنان على عليه السلام چيست كه فرمود: «من كنتُ مولاه فهذا علىٌ مولاه.» حضرت فرمود: مقصود حضرت آن بود كه او را نشانهاى قرار دهد كه هنگام اختلاف، حزب خداوند با آن شناخته شوند.
پاسداشت غدير؛ سنت نبوى
جوامع بشرى نيازمند يادآورى و حضور هميشگى هويتهاى فرهنگى و اصالتهاى معنوى است. زنده نگه داشتن شعاير الهى، رسالتى است كه مرزبانان عقيده و ايمان، از جمله رسول اكرم صلی الله عليه وآله بر آن تأكيد داشتهاند. از پيامبر اكرم صلی الله عليه وآله نقل شده است كه فرمود: «به من تبريك بگوييد؛ زيرا خداوند مرا به پيامبرى و اهلبيتم را به امامت ممتاز ساخته است».
در روايت ديگرى پس از ذكر حديث غدير آمده است: «سپس رسول گرامى در خيمه مخصوص خويش نشست و به امير مؤمنان على عليه السلام دستور داد در خيمه ديگرى بنشيند و به مردم امر فرمود به حضور على عليه السلام برسند و به او تبريك بگويند.» اينك و در عصر ما، شناختن مرزهاى بلند غدير، بازگويى اين شكوه و جشن و سرور اين عيد بزرگ، در راستاى آن پاسداشت است.
آداب غدير
در تاريخ اسلام، غدير و امامت همان اندازه اهميت دارد كه روز مبعث؛ زيرا غدير، امامت را به وجود آورد و ادامه رسالت بود. حاج ميرزا جواد ملكى تبريزى در اينباره مىنويسد: «روز غدير نسبت به مبعث، به منزله باطن از ظاهر و به منزله روح از انسان است؛ زيرا هر چه در مبعث از خير و سعادت وجود دارد، مشروط به ولايت امير مؤمنان و امامان است».
به دليل اهميت عيد غدير به عنوان بزرگترين و مهمترين اعياد اسلامى است كه آداب بیشمارى براى آن بيان شده است. فراوانى آداب و اعمال اين روز، با اعمال هيچ روزى قابل مقايسه نيست و در اين آداب و اعمال، همه گروهها مورد خطاب قرار گرفتهاند. از جمله آداب عبادى اين روز به نماز شب و روز غدير، نماز مسجد غدير، روزه، ياد خدا و پيامبر، زيارت امير مؤمنان على عليه السلام و غسل می توان اشاره كرد.
همچنين جشن و عيد گرفتن، تبريك و تهنيت به پيامبر، امير مؤمنان و يكديگر، ديد و بازديد، صدقه دادن، ديدار با رهبرى و بيعت و اتحاد و اجتماع، از جمله آداب اجتماعى و سياسىِ سفارش شده در اين روز است.
امام صادق(ع) فرمودند:« عید غدیر روز عبادت،نماز،سپاس و ستایش خداوند متعال است.»(الغدیر/ج1/ص327)
امام صادق(ع) فرمودند:« روزه روز عید غدیر خم با روزه تمام عمر جهان برابر است.»(اقبال/ص464)
نماز روز غدیر به دستور حضرت صادق علیه السلام این گونه است كه نیم ساعت پیش از زوال (ظهر شرعی) غسل كند و حاجتهای خود را از خدا بخواهد آن گاه دو ركعت نماز بخواند، و در هر ركعت بعد از سورهی حمد به ترتیب هر یك از سورهی توحید و آیهالكرسی وسورهی قدر را ده مرتبه قرائتكند. آن حضرت فرمود: هر كه این نماز را بخواند، خدای هر نیاز دنیوی و اخروی او را بر آورده سازد. (التذهیب 3/143)
حضرت علی(ع) فرمودند:«در روز عید غدیر وقتی به همدیگر می رسیدبعد از سلام ومصافحه به یکدیگر هدیه بدهید.(وسائل الشیعه /ج7/ص325)
امام صادق(ع)می فرماید:«یک درهم به برادران با ایمان ومعرفت دادن در روز عید غدیر برابر با هزار درهم است . بنا براین در این روز به برادرانت انفاق کن و مومنین را شادکن. (مصباح المجتهد/ص737)
حضرت رضا علیه السلام فرماید: ... و هر كه مؤمنی را در روز غدیر طعام دهد مانند كسی است كه همه پیامبران و صدیقان را طعام داده است. (اقبال الاعمال 2/262)
دید و بازدید حضرت رضا علیه السلام می فرماید: ... و هر كه در روز غدیر مؤمنی را دیدار كند، خدای هفتاد نور در قبرش وارد كند و قبرش را گشاده سازد. و هر روز هفتاد هزار فرشته قبرش را زیارت كند وبهشت را به او بشارت دهند. ( اقبال الاعمال 2/262)
عید غدیر در احادیث
عید خلافت و ولایت
زیاد بن محمد گوید: به امام صادق علیه السلام گفتم: آیا مسلمانان عیدی غیر از عید قربان و عید فطر و روز جمعه دارند؟ فرمود: «آری، روزی که رسول خدا صلی الله عليه وآله، امیرمؤمنان علی علیه السلام را (به خلافت و ولایت) منصوب کرد».
برترین عید امت
رسول خدا صلی الله عليه وآله فرمود: «روز غدیر خم، برترین عیدهای امت من است، و آن روزی است که خداوند بزرگ دستورداد برادرم، علی بن ابیطالب را به عنوان پرچمدار (و فرمانده) امتم منصوب کنم، تا بعد از من مردم به دست او هدایت شوند، و آن روزی است که خداوند در آن روز دین را تکمیل، و نعمت را بر امت من تمام کرد و اسلام را دین آنان قرار داد».
عید آسمانی
حضرت امام رضا علیهالسلام به نقل از جدّش امام صادق علیه السلام فرمود: «روز غدیر خم، درآسمان مشهورتر از زمین است».
عید پر برکت
امام صادق علیه السلام فرمود: «به خدا قسم اگر مردم فضیلت واقعی روز غدیر را میشناختند، فرشتگان روزی ده بار با آنان مصافحه میکردند. بخشش های خدا به کسی که آن روز را شناخته، قابل شمارش نیست».
روز سپاس و شادی
امام صادق علیه السلام فرمود: «عید غدیر، روز عبادت و نماز و سپاس و ستایش خداست، و روز سرور و شادی است؛ به دلیل ولایت ما خاندان که خدا بر شما منت گذاشت. من دوست دارم شما آن روز را روزه بگیرید».
روز نیکوکاری و بخشش
از امام صادق علیه السلام نقل شده است که فرمود: «یک درهم دادن به برادران با ایمان و معرفت در روز عید غدیر، برابر هزار درهم (در روزهای دیگر) است؛ بنابراین، در این روز به برادرانت انفاق کن و هر مرد و زن مؤمن را شاد گردان».
روز ناله نومیدی شیطان
امام صادق علیه السلام از پدر بزرگوارش حضرت باقرالعلوم علیه السلام نقل کرد که فرمود: «شیطان چهار بار ناله نومیدی سر داد؛ روزی که مورد لعن خدا قرار گرفت، روزی که از آسمان به زمین هبوط کرد، روزی که پیامبر اسلام صلی الله عليه وآله به پیامبری مبعوث شد، و روز عید غدیر خم».
.......................................................
نويسندگان :طيبه چراغى، فاطمه محمدی، منیره زارعان، اکبر مقدسی
منابع :
http://motahari-tonekabon.womenhc.com/?p=7069&more=1&c=1&tb=1&pb=1
http://www.rasekhoon.net/Article/Show-16561.aspx
...................................................................
لطفا با نظرات ارزشمند خود ما را یاری فرمائید
شما نیز می توانید جهت مشاهده مطالبی که مخصوص اعضای ویژه این سایت است به عضویت رسمی این سایت در آمده و از این پست و دیگر پستها و تصاویر محدود شده دیدن فرمایید