انتشار کتاب گل و مرغ ایرانی
«روش های طراحی و ساخت و ساز »
طراح و مولف : مهدی ایرانی « از شهرستان کاشان »
........
........
مهدي ايراني
مهدي ايراني، متولد 1357
عضو، مدرس و مسئول انجمن نگارگري ايران(کاشان)؛
مدرس دانشگاه؛ عضو خانه هنرهاي تجسمي ايران؛ عضو خانه هنرمندان کاشان؛
مدير مسئول آموزشگاه نگارينه در کاشان؛ عضو انجمن خوشنويسان؛ دانش آموخته انجمن خوشنويسان ايران؛
دارنده مدرک فوق ممتاز خط ثلث؛ دبير و داور اولين، دومين و سومين جشنواره هنري «آه و آهو » در کاشان در سال هاي 1388 ،
1389 و 1390 ؛
کسب عنوان فرهيخته هنري در کاشان؛ داوري در جشنواره هاي مختلف خوشنويسي و نگارگري و کسب رتبه در جشنواره ها و دوسالانه هاي معتبر بين المللي داخلي و خارجي.
نمايشگاه هاي انفرادي و گروهي:
استانبول )ترکيه، 2014 (؛ بانکوک )تايلند، 2014 (؛ شارجه )امارات، 2014 (؛ موز? تلمسان )الجزاير، 2012 (؛ نمايشگاه در
مجموع? آتاترک )آنکارا، 2012 (؛ نمايشگاه انفرادي در موز? ملي داکا )بنگلادش، 2010 2011 ( و شرکت در بيش از 20
نمايشگاه گروهي و انفرادي در کاشان، تهران، اصفهان، تبريز، قم و کيش.
-------
سخن طراح و مولف کتاب :
-------
«هو الجميل »
به نام آنکه گل را رنگ و بود داد
به گل بخشيد حُسن و د لستاني
ز شبنم لال هها را آبرو داد
به بلبل داد عشق و نغم هخواني
هنر گل و مرغ در نقاشي ايراني سابقه اي هزار ساله دارد؛ ولي از زمان صفويه ، استاد رضا عباسي کاشاني، با نگاه خاص خود به اين دو مخلوق، توانست پاي هگذار اين سبک باشد و نگاهي جديد در اين هنر به وجود آورد. بعد از ايشان، فرزندش شفيع عباسي و ديگر هنرمندان آن زمان اين راه را ادامه دادند تا زماني که در دوران زنديه و قاجار به کمال
آراستگي رسيد. نگاه عارفان? اين هنرمندان به گل و مرغ بر جلدهاي قرآن، کتاب هاي شاعران و داستان هاي عاشقانه به خوبي نشان داده شده است.
وقتي به گل و پرنده خيره مي شويم و جزء به جزء با نگاهي موشکافانه در آن دقيق مي شويم و به مطالعه و تحقيق در آن م يپردازيم، به هنر نقاش ازل پي مي بريم که چگونه و با چه ظرافتي رنگ ها و نق شها را در هم آميخته و چنين آثار شگف تانگيز و ب يبديلي خلق کرده است. رن گهايي را در کنار هم قرار داده که هيچ نقاشي به راحتي جرئت نم يکند
از اين رن گها در کنار هم استفاده کند و نيز چنان زيبا و آرا مبخش آنها را در کنار هم نشانده که انسان را شگف تزده مي کند. واي که چقدر تحسي نبرانگيز است وقتي به چشم يک پرنده و يا پرچ مهاي يک گل خيره مي شويم!
بی دليل نيست که عارفان و شاعران نماد زيبايي و لطافت مخلوقات را گل م يدانند و گل سرسبد تمام گ لها «گل سرخ »توانسته است که با زيبايي و عطر رو حانگيزش، نام گل سرسبد عالم هستي حضرت محمد )ص( را از آنِ خود کند و نام اين گل مزين به نام رسول الله )ص( گل محمدي باشد. به اين علت است که از اين گل در نقاشي ايراني استفاد?
زيادي مي شود.
همان طور که سهراب مي گويد: «من مسلمانم / قبله ام يک گل سرخ ... » زيبايي و لطافت و بوي خوش گل توانسته است آن را به نمادي از معشوق تبديل نمايد و پرندگان عاشق را به سوي خود جذب کند.
استفاد? ما از واژ? مرغ براي اين پرندگان عاشق، نشان از نگاه قدسي ما به اين پرندگان دارد که به نمادي از عاشق تبديل شد هاند. پرواز اين مرغان همانند پرواز روح از زندان جسم است.
اين مرغان لابه لاي گل هاي درهم تنيده مشغول پرواز و عشقبازي هستند. فضايي که از ترکيب و همزيستي اين دو به دست مي آيد چنان روحاني و ملکوتي است که روح انسان را با خود به پرواز درم يآورد و چگونه عشق ورزيدن را به انسان مي آموزد. اين حقير زماني پي به راز و رمز اين هنر بردم که با استاد محمدباقر آقاميري آشنا شدم و از اين بابت خداوند را شاکرم.
در اين کتاب تلاش کرده ام اصول طراحي از انواع گ لهايي را که در طبيعت ديده ام به شکل آموزشي بگنجانم و از آنها در نماهايي استفاده کنم که بيشتر ديده شوند و اصالت ايراني آنها حفظ شود. همچنين در اين کتاب به گل هاي زنبق، به دليل پيچيدگي بيشترشان و توجه خاص نقاشان ايراني به آنها، بيش از ديگر گل ها پرداخته شده است. طراحي از
حشرات و پروان هها نيز، که لابه لاي اين گ لها زندگي م يکنند، در کنار پرندگان خالي از لطف نيست.
از آقاي رضا يساولي و ديگر عزيزاني که من را در مسير تأليف اين کتاب تشويق کردند و به من ياري رساندند بسيار سپاسگزارم.
اميدوارم اين کتاب بتواند به دوستداران هنر اصيل ايراني کمک کند.
مهدي ايراني
-------
سخن پروفسور عباس جمال پور :
-------
بسم ا... الرحمن الرحيم
صادقانه ترين راه براي شناخت و شناسايي يک قوم و ملّت و کشور، توجه دقيق به آثار و تفکر و آداب و رسوم هنري آنها است.
هنرمند، به دليل حساسيتي که دارد، عوامل و عناصر تأثيرگذار را بيشتر مي شناسد. تأثير وضع جغرافيايي منطقه بر انسان ها و موجودات ديگرِ همان منطقه، تأثير عرفان، مذهب، جامعه، حکومت و حتي کائنات را دريافت مي کند و به واسطه جلوه هاي گوناگون هنر به نام نقاشي، موسيقي، تئاتر، سينما و ... آنها را مطرح م يکند. در کشور عزيز ما ايران ادبيات، به علت آزادي بيشتري که داشته، تواناي يهاي بيشتر و طيفي وسي عتر پيدا کرده است.
در جهان بيني ايراني اسلامي جلوه هاي الهي به نام عشق در سراسر عوالم موجودات ساري و جاري است و حالت جذبه و انجذاب ما بين تمام ذرات و موجودات هميشه برقرار است، چنانکه حيات و هستيِ تمام موجودات قائم به عشق است.
يکي ميل است با هر ذره رقاص کشان هر ذره را تا مقصد خاص عرفا و بزرگان و هنرمندان انديشمند کشور عزيز ما ايران پايه و اساس هستي را عشق و عشق ورزي دانسته اند. حافظ بزرگ در معرفي خود، راه و طريق رستگاري را در عش قورزي مطرح م يکند.
منم که شهره شهرم به عشق ورزيدن منم که ديده نيالوده ام به بد ديدن شعراي عارف و هنرمند، بهتر آن ديدند که وصف حال و انديشه و عقيده و حتي درس اخلاق را با زبان و جلوه موجودات ديگر بيان کنند.
خوش تر آن باشد که سرّ دلبران گفته آيد در حديث ديگران
به طور کلي، آنچه در طبيعت خلق شده زيبا است. شعرا و هنرمندان کشور عزيز ما ايران، براي ارائه عشق ورزي و رابطه عاشق و معشوق، گل و مرغ و رابطه آنها را مطرح کردند.
گل مظهر زيبايي و مرغ موجود آگاه و شاد و هوشمند به معناي زيبايي شناس است. رابطه آنها با هم نيز گف توگو و اخلاق است که در نهايت به معناي استمرار در مهر ورزيدن و شاد زيستن است.
صبح دم مرغ چمن با گل نوخاسته گفت ناز کم کن که در اين باغ بسي چون تو شکفت گل بخنديد که از راست نرنجيم ولي هيچ عاشق سخن سخت به معشوق نگفت بهترين درسِ اخلاق و هدايت به زيبا انديشيدن و زيبا سخن گفتن.
آقاي مهدي ايراني اين اصول را خوب دريافت و در هنر نگارگري، نقاشي گل و مرغ را انتخاب کرد. او در اين راه موفق بوده و آثار خوبي از خود بر جاي گذاشته است. همچنين او کتابي تأليف کرده است که شامل طراحي هايي براي آموزش، ترکيب طراحي با يک رنگ و چند رنگ به صورت تابلويي کامل مي شود. اين کتاب، بسيار زيبا و قابل توجه به معاني و تحسي نبرانگيز است.
در نهايت، م يخواهم بگويم که انتخاب سوژ? گل و مرغ با روح و روان ايشان و استفاده از معاني عرفاني و ادبي ايران هماهنگ بوده است و اينجانب مهر و عاطفه و محبّت را در ايشان حس کرده ام. از خداوند متعال سلامتي و سعادتمندي و استمرار در تفکر و بيان زيبايي را خواهانم.
گر گُل است انديشه تو، گُلشني.
پروفسور عباس جمال پور
-------
سخن آقای محمود شالويي :
-------
هو المصور
عروس غنچه رسيد از حرم به طالع سعد
به عينه دل و دين ميبرد به وجه حسن
صفير بلبل شوريده و نفير هزار
براي وصل گل آمد برون ز بيت حزن
روح آدمي از ملکوت اعلي سرچشمه گرفته است و به رمزي، که راز آن تنها بر حق تعالي مکشوف است، کالبد خاکي اش با روح افلاکي پيوند يافته و حيات و ممات را در اين پويه محقق ساخته است.
اي نچنين ميناگري ها کار توست
اي نچنين اکسيرها اسرار توست
آب را و خاک را بر هم زدي
ز آب و گل نقش تن آدم زدي
ليکن مرغ روح را همواره يادي و نامي از مأواي ازلي و وطن اولي در سر و بدن و شور و شوقي در دل است تا جايي که:
بشنو از ني چون حکايت ميکند
از جدايي ها شکايت م يکند
کز نيستان تا مرا ببريد ه اند
از نفيرم مرد و زن ناليد هاند
سينه خواهم شرحه شرحه از فراق
تا بگويم شرح درد اشتياق
و تمامي جد و جهد آدمي بدان مرتبت شايق است که کمال را در آيين? وصال ببيند و جز بر آن آرام نگيرد.
هر کسي کو دور ماند از اصل خويش
باز جويد روزگار وصل خويش
گل به زبان تمثيل هنر، خلاص? بهشت است و مرغ پران جان آدمي به سوي باغ بهشت.
مرغ باغ ملکوتم نيم از عالم خاک
چند روزي قفسي ساخت هاند از بدنم
در عالم قدس، روح و جان، چون نفخ هاي از ذات حضرت باري را در خود دارد؛ پيوسته ميل علوي م يکند و از اين زندان تن رو به مقصد سرزمين اصلي م ينهد و مدام در آن سودا است که اجازه يابد تا بال هاي خويش بگستراند و در ساحت نامتناهي عالم معني به پرواز درآيد.
خوش آن روز که پرواز کنم تا بر دوست
به هواي سر کويش پر و بالي بزنم
و به راستي که اين شوريدگي، اندرون آدمي را لحظه اي رها نم يکند و آرام نمي گذارد.
چو گل هر دم به بويت جامه در تن
کنم چاک از گريبان تا به دامن
تنت را ديد گل گويي که در باغ
چو مستان جامه را بدريد بر تن
و اين مرحله، خود با وجد و سرور توأم است که در قامت جاذبه هاي عاشقانه در نگارگري، خيالي نگاري و کاشي هاي هف ترنگ «گل و مرغ » در تلألو است و بدان تجلي مي يابد.
گل و مرغ، در سنت هنري نقش پردازي ايراني، از شاخه هاي نگارگري است. اين نقاشي، در سير تحول خود دردوره اسلامي، کمال و جمال يافته است تا زماني که به عنوان طرحي اصيل و شريف و مانا و پويا در هنر ديني جايگاهي ارجمند يافته است. در اين هنر، گويا پرنده با شوق و ذوق در انتظار شهد و شکوفايي گل است و میرود تا با عروجي مستانه، خود را از جهان ماده منتزع کند و مسرورانه به عالم معنا سير دهد. معمولاً به بهانه عظمت وعزت معشوق، پرنده از آنچه در طبيعت است کوچک تر طراحي مي شود. ضمن اينکه مناظر? عاشقان? اين دو نيز
همواره به تسبيح و تقديس خداوند جَلَّت عَظَمَتُه اختصاص دارد. چنانکه شيخ اجل هم به آن اشاره کرده است:
دوش مرغي به صبح ميناليد
عقل و صبرم ببرد و طاقت و هوش
يکي از دوستان مخلص را
مگر آواز من رسيد به گوش
گفت باور نداشتم که تو را
بانگ مرغي چنين کند مدهوش
گفتم اين شرط آدميت نيست
مرغ تسبي حخوان و من خاموش
مرغ را از گل جدايي نشايد و آن دو را پيوندي عميق ببايد، که به تعبير حکما «ذاتي الشيء لا ينفک عن الشيء .»
بلبلي زار زار مي ناليد
بر فراق بهار وقت خزان
گفتم انده مبر که باز آيد
روز نوروز و لاله و ريحان
گفت ترسم بقا وفا نکند
ورنه هر سال گل دمد بستان
نقوش گل و مرغ بر صحن و فضاي ابني? تاريخي، نقش خيالي است که به قلم جادويي نقاشان جلو ههايي از بهشت آرماني را نويد م يدهد و تذکاري براي روحانيت بخشيدن به خشت و گل و آجر و سنگ است.
در منط قالطير نيز عطار نيشابوري کوشيده است تا خصايص و خصايل آدمي را که هر پرنده اي نمادي از آن استبا زيرکي و ذکاوت بيان کند. در اين ميان، سيمرغ برجسته ترين پرنده نمادين در فرهنگ و هنر ايراني است که عميقاً مورد توجه حکيم توس قرار گرفته است.
بي ترديد، تغيير و تبديل مفهوم نمادين سيمرغ در فرهنگ اسلامي و نيز چگونگي گذر آن از نقش مايه هاي اساطيري بر قلمرو صور مثالي در انديشه هاي رازآلود شهاب الدين سهروردي به شيواترين شيوه تبيين شده است.
شيخ اشراق با کوشش در بازخواني انگاره هاي فرهنگ ايراني پيش از اسلام در پرتو مفاهيم بلند عرفاني اسلامي،در بازخواني تأويل گرايانه ي قصه هاي شاهنامه، سيمرغ را به جايگاهي برمي کشد که جلو هگاه حضرت باري است.
با همه اين احوال، صاحب اين اثر، هنرمند پر اثر، جناب آقاي مهدي ايراني، با ذوق خداداي و با حوصله و بردباري، همت خويش را بربسته تا به مدد دانش و تجربه اي که طي ساليان متمادي، با درک محضر استادان نا مآشنايي چون پيشکسوت گرامي «محمدباقر آقاميري » اندوخته )که ايشان نيز ب هحق با تربيت شاگرداني برجسته منشأ خدماتي گسترده بوده و هستند(، ضمن ارج نهادن به اصول هنري، به نوعي از بدعت و نوآوري نيز نايل آيد و شيفتگان وادي جولان و طيران را به مرغزاري مملو از گل و مرغ فراخواند و به طرب بنشاند.
خيز تا بر کلک آن نقاش جان افشان کنيم کاين همه نقش عجب در گردش پرگار داشت
و من ا... توفيق
محمود شالويي
آذر ماه سال 1
-------
........
جهت مشاهده تصاویر ذیل با کیفیت بالا روی آنها کلیک نمائید
........
........
........
........
........
........
........
........
........
........
........
........
........
........
........
.......
لطفا با نظرات ارزشمند خود ما را یاری فرمائید
شما نیز می توانید جهت مشاهده مطالبی که مخصوص اعضای ویژه این سایت است به عضویت رسمی این سایت در آمده و از این پست و دیگر پستها و تصاویر محدود شده دیدن فرمایید
