مصاحبه سایت آثار هنرمندان ایران با استاد احمد آریا منش (مبدع خطوط : کرشمه و سفیر )
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
باسلام وارادت خدمت شما استادعزيزوگرانقدرجناب آقاي آريامنش وباتشکراز اينکه وقتتان رادراختيار سايت آثارهنرمندان ايران قرارداده تامصاحبه اي داشته باشيم ودر اختيار علاقمندان هنر قراردهيم.
1-لطفا يک بيوگرافي به شکل خلاصه اززندگي شخصيتان بفرماييد ؟
باعرض سلام وادب واحترام خدمت شماوکليه مخاطبان وبينندگان عزيز...من احمد آريامنش متولدسال 1347ازهمدان هستم.حدود28سال است که خوشنويسي ميکنم يعني از دوران دانش آموزي ودرسال1366موفق به اخذ مدرک ممتاز از انجمن خوشنويسان ايران شدم.اساتيدم آقايان استاديدالله آذرپيرا-استاداحمدتيموري-استادمرحوم عبدالله فرادي واستاد اميرخاني در مرحله فوق ممتازي در خدمتشان بودم وهمچنين از تجربيات وراهنمايي استاد جليل رسولي در زمينه خط نقاشي استفاده کردم.نمايشگاه هاي متعددي هم در شهرستان-تهران وخارج از کشوربه صورت انفرادي وجمعي مانند سايرهنرمندان داشتيم وداريم.
2-آيا قبل از شما کسي درخانواده هنرمند بوده ويا شما اين هنرازشما به کسي ارث رسيده ياخير؟
در گذشتگان که خير امابعدازمن حس ميکنم حس نوجويي وابتکاردر فرزندانم هست.
3-فرزندانتان در چه زمينه اي به هنر علاقمندند؟
مابايدحس نوجويي وخلاقيت راببينيم.مثلا من دخترم 12ساله است وپسرم 4ساله وهرکدام به نوعي ابتکاروخلاقيت را دارند که وظيفه ي من پدر است که به آن سمت وسو بدهم .مثلا دردخترم خلاقيت وديد وراي طبيعي در نقاشي وکلمات وجود دارد که طبق وظيفه بايد به آن سمت وسو بدهم.
4-ديوارهاي دفترتان را با هنرخود تزيين کرده ايد .آيا منزل هم همينطور است؟
نه .من سعي ميکنم فضاهاي مختلف داشته باشم ومحيط اطرافم متفاوت و متنوع باشد.معمولا کاري که در دفترهست به منزل نميبرم وبالعکس.شايدکسي خيلي از کارهاي مرا نديده چون فقط در منزل بوده.وکار روي ديوار را به اين شکل در آوردم تا خط رابيشتر از اين وارد زندگي روزمره کنم وفقط براي سطروچليپا استفاده نکنيم.ازاين روي تجربه هايي راروي ديوار انجام دادم.
....................................................................................................
....................................................................................................
5-استاداز تجربياتتون در زمينه هنرونوآوري هاتون در اين زمينه لطفا توضيح بدهيد؟
اگر روح نوآوري وخلاقيت در يک هنرمند نباشدآن فرد نميتواند ادعا کند که اصلا هنرمند هست.بايدقبول کنيم که بزرگان ما خيلي زحمت کشيدندوسرمايه اصلي را که عمرشان را برايش گذاشتند به ما هديه دادند.من فکر ميکنم که تنها پاسداشت ونگهداشتن آنها کافي نيست بلکه مي بايست ضمن آنکه انها را پاس بداريم آنها را اشائه داده وبه زبان روز در اوريم .به خاطر همين هم خود وهم بچه هايي که با من کار مي کنند شعارمان اين است که بايستي هر کس خودش را در اين عالم پيدا کندومن به عنوان استاد اين هنرجوها به آنها کمک مي کنم تا توانايي خود را پيدا کنندوقرار نيست هيچ دو نفري مثل هم باشندچون هيچ دونفري مثل هم فکر نمي کنندوهيچ دو نفري شبيه هم نيستندوچون هيچ دونفري مکاني را براي يک زندگي متحد ندارند.هر کس در يک سمت وفرهنگ خاصي بزرگ شده وآمده وهر دو دارند خط مينويسندپس به خاطر اين اختلافها که وجود داردهيچ قرار نيست دو نفر مثل هم بنويسند.خلاصه هرکس به شکل وشمايلي که اعتقاد داردوآموزشي که ديده کار را انجام ميدهد.
6-استادلطفا پيرامون خط کرشمه که توسط شما ابداع شده توضيحاتي بفرماييدکه از چه چيز الهام گرفته ايد؟
من در ابتداي کتاب کرشمه نوشتم که همان حس نوجويي که در سن 13يا14سالگي درمن بود ومن جايي شنيدم خط نستعليق حدود 500سال پيش ابداع شده وديگرهيچ ! وقتي استاد آذرپيرا تاريخچه خط را مي گفتند من از خودم مي پرسيدم چراديگرهيچ اتفاقي نيفتاده .ضمن اينکه خوب مشغول کار نستعليق بودم وسعي ميکردم زودتر مدرک ممتاز رابگيرم ودر مسابقات شرکت ميکردم ومقام هم مي آوردم ولي احساس مي کردم که وظيفه من است که بايستي کار ديگري انجام بدهم.که اين احساس سال 71پاسخ داده شد.ومن در اثر ديدن يک کتيبه خط ميخي که البته آن را از بچگي ميديدم ولي در آن روز به شکل ديگري ديدم واين سوال برايم پيش آمد که اگر از کاتب همان خط بخواهيم که حروف فارسي رايکبار ديگر بنويسد او به چه شکل خواهد نوشت؟همين شد که با آن حس وحال حروف الفباي فارسي را دوباره طراحي کردم.سطح در چيزي که به وجود آمد خيلي زياد بودودورش کم بود.بعد بامشورت با صاحب نظرها دور را در ان زياد کردم ودنبال دور در طبيعت وآنچه ساخت بشر است گشتم والهام گرفتم.حرکات رويش گياهان در هنگام وزش بادوموجهاي آب ودواير گنبدها در آثار وبناهاي تاريخي.از همينها استفاده کردم وحروف را به آنها نزديکتر کردم.ونام کرشمه گذاشتم به خاطر حس موسيقايي ونرمي که اين نوشته ها داشت وانرژي زيادي که دران نهفته بودوفالي هم که از جناب حافظ گرفتم وبهتر ديدم که نام کرشمه راانتخاب کنم.
7-درزمينه خط سفير که بعد از خط کرشمه به ثبت رسانديد لطفا توضيح دهيد؟
درکتاب کرشمه گفته شده بود که اين خط بر دو قسم است شايدسخت وشايدساده يا کرشمه مهر.از سال80به بعد که به شکل فشرده روي کرشمه کار کردم به فاز ديگري توجه داشتم که اين خط ساده تر وخواناترهم نوشته بشود چراکه خط کرشمه بر اساس فرم فيگور بودوايجادفضاهاي خلاقانه وبيشتر به نقاشي نزديک بود.اما خواست بر اين بود که از همين کرشمه فرمي به وجود بياوريم که هم بتوان ساده تر بنويسيم وساده تر بخوانيم.کرشمه در سالهاي 82-83-84بسيار متحول شد ودست آخر از داخل کرشمه خط ديگري به وجود آمد که آن راسفير ناميدم وبسيار با روحياتي که در کرشمه هست متفاوت است.روحيات کرشمه حرکات نرم وبدون آکسان بودولي فرمت اصلي سفير حرکات نرم وبا آکسان وايستايي در جاهاي خاص .از طرفي اساس تناسبات کرشمه برمبناي تناسبات طلايي است اما سفير مانند ساير خطوط ديگر از نقطه گذاري استفاده شده براي تناسباتي که بايد بين فضاهاي منفي ومثبتش داشته باشد.به خاطر همين اين خط را از بطن کرشمه جدا کرديم وسفير نام گذاشتيم و اين اتفاق در ارديبهشت85 افتاددر يک برنامه تلويزيوني..فکر کنم در خرداد89بود که در خانه هنرمندان کتابش رونمايي شد ودر معرض ديد علاقمندان قرار گرفت.
8-اگرعزيزان هنرمند در ايران يا خارج از کشور علاقمند به يادگيري اين خطوط باشند از چه طرقي مي توانند فرا بگيرند؟
ما با چاپ ونشر کتابها سعي بر مرکز زدايي کرديم که در تمام کره خاکي دوستان مي توانند کتاب را بگيرندواستفاده کنند وتمرين کنندوضمن اينکه ما آدرس سايت ومکان خود را هم داديم.اينجا به عنوان مرکز اصلي خط کرشمه وسفيراست ولي ما در مکانهاي عمومي هم توسط شاگردهاي خوبمان امر آموزش را داريم ودر چند جاي تهران وشهرستانهايي شاگردانم زير نظر خودم در مکانهاي مختلف آموزش مي دهند.اينها را به آرامي گسترش ميدهيم ومي خواهيم حداقل در هر شهر يا استان يک استاد اين خطوط را داشته باشيم تا دوستان به زحمت نيفتندوراحت تر در دسترس باشيم.
9-کساني که در تهران مي خواهند آموزش ببينند بايد به کجا مراجعه کنند؟
من دقيقا نام جاهايي که آموزش مي دهند را نميدانم فقط آنها که با خودم کار مي کنندچندفرهنگسراوآموزشگاه هنري در شرق وجنوب تهران وخودم هم که در غرب هستم.البته کساني که دورترند از طريق کتابها بهتر کار وتمرين مي کنند..
10- کسانيکه بخواهند از محضر خودتان استفاده کنندکجا بايد بيايند؟
من که شاگردم هنوز...ولي ما در شمال غرب تهران در خيابان جنت آباد يک آتليه اي هست که در خدمتشان هستيم..معمولا من براي راحتي خود هنرجوها از انها ميخواهم که ابتدا يکي دو سالي در خدمت شاگردان خوبم کار کنند وبعد ازاينکه به تبحرخاصي رسيدند در خدمتشان هستم مگر اينکه دوره هاي خوشنويسي را گذرانده باشند.من امتحاني ازشان ميگيرم وبعد با خودم کار مي کنند.
11-استادآريامنش در حال حاضر مشغول چه فعاليت هنري هستند؟
من تا خردادماه امسال به دليل دغدغه چاپ کتاب سفير که از سال 85تا89در گير آن بودم وپس از آن احساس کردم وظيفه ام را در اين حيطه انجام دادم و حالاخوشبختانه گروه بسيار خوبي از جوانان خانم وآقا تشکيل شده که بسيار پرتلاش وبا صداقت هستندوبا صحبتي که با آنها داشتم قرار شد که من مدتي رها شوم وبه خط کرشمه برسم که به دليل مشغله ي سفير مدتي نرسيده بودم با آن کار کنم.قرار است که کتاب کرشمه 2راکه اصلاحات بسيار زيادي در آن انجام شده ان شاالله در سال 90رونمايي کنيم.در ضمن برنامه يک نمايشگاه بزرگ از کليه آثارم در موزه امام علي (ع)در سال 90 را دارم وان شاالله پس از اين اتفاقات رويکردوبازگشت به خط نستعليق هست که پس از ان مي خواهم يک دوره ي خاص روي نستعليق کار کنم وبا برگزاري نمايشگاه در خدمت هنرمندان عزيز باشم.
....................................................................................................
....................................................................................................
12-نمايشگاهي که در موزه امام علي(ع)قراراست افتتاح شود از کداميک از آثارشماست وپيرامون چه مطلبي است؟
کليات آثارخط نقاشي است .تعريفي که من براي اين مقوله دارم تقدم خط است بر نقاشي چون اين هنر تلفيقي است از دو هنر ..هنرخط وهنر نقاشي.ما گاهي بدون اينکه بدانيم ان را نقاشيخط خوانده وگاه خط نقاشي.ديدگاه من اين است که دوستانيکه در ابتدا خوشنويس بوده اندوپايه واساس کارشان خط است وزبردست هستندهنگاميکه از متريال ومواد نقاشي استفاده مي کنند از جمله رنگ روغن وبوم و...اينها چون دغدغه صحيح نوشتن را دارند که خود من هم جزو همين گروهم بايد به کارشان نام خط نقاشي بدهيم.وبرعکس دوستان نقاشي هم هستند که ازفرم خط استفاده مي کنندبراي طراحي اثارشان مثل استادحسين زنده رودي که بايد به آثارشان نام نقاشيخط بدهيم يعني ابتدا نقاشي مهم است بعدخط.ضمن اينکه سعي دارم از دريچه خط نقاشي به اين نمايشگاه نگاه کنم تجربيت خودم را درزمينه خط سفيروکرشمه ونستعليق در نمايشگاهم انجام دهم وهر کدام اينها در قالب تابلوهاي 10يا15تايي فضاهاي متنوعي را خواهند داشت که بيشترين عاملي که براي من در طراحي آنها وجود دارد عامل محتواست.چيزي که احساس مي کنم شايد کمتر دوستان خوشنويس به آن توجه مي کنند.گاها ملاحظه مي شود که محتوا در قسمت دوم طراحي قرار مي گيرد وآنچه که مهم است ايجاد يک فضاي بصري بدون هارموني وبدون هماهنگي با محتواست اينکه شما يک اثر عرفاني را ميبيني با رنگ گذاري هايي که شايد شبيه نباشند وترکيب بندي نا صحيح.يا يک اثر حماسي را ميبيني با همان رنگ ومتريال اجرا شده در صورتيکه مي بايست ترکيب بافت واجرا در کنار محتوا باشدوبه درک محتوا کمک کند.البته اگر براب ما محتوا مهم باشد ! گاهي هم ما جا راباز مي گذاريم براي هنرمندانيکه شايد مي خواهند به صورت اراد کار کننددر انجا است که باز مي توان با اين نيت وبا اين خواسته از قبل شروع به طراحي مي کنيم که قرار است کار آزادي انجام دهيم.من در اين نمايشگاه سعي کردم با توجه به محتواآثارم را انجام دهم.محتواهايي که هم مذمبي هستند وهم در خصوص ادبيات خودمان .که تقسيم بندي شده وفکر مي کنم نگرشي تازه است دريک نمايشگاه خط نقاشي که هنرمندي که آثاررامي گذاردبه کل کار اعتقاد داشته باشدوبه اين شکل حرف دل خودش را با آثارش به مردم انتقال دهد.
13-اولين نمايشگاهي که در زمينه خوشنويسي داشتيدچگونه ودر چه سالي بود؟
هرگز فراموش نميکنم .اولين نمايشگاهم آذرماه 1369در گالري مرکزي انجمن خوشنويسان ايران بود.که پس از مراسم بزرگداشتي که براي مرحوم استاد سيدحسن ميرخاني گرفته شده بود در خانقاهي نزديک بهارستان همه بزرگواران تشريف آوردند.استاد اميرخاني واستاد خروش که با من صحبت کردندومرحوم استادفرادي وجمع بسيارزيادي از علاقمندان ودوستان که من همه را نمي شناختم .نمايشگاه که پرشده بودو پله وحتي توي خيا بان هم جمعيت بود.اين اتفاق بسيار خوبي براي من بودواز ديد دوستان براي يک جوان 17يا18ساله نمايشگاه خوبي هم شده بود.
14-درباره ي نسبتهاي طلايي در خط نستعليق که استاد جوادبختياري تحقيقات گستردهاي در اين زمينه داشتندآيااين نسبتها در خطوطي مثل کرشمه وسفير هم جايگاه وبرنامه تدوين شده اي دارد؟
بله.اين نسبتها چيزهايي است که وجود دارد.ما تاالان سه نسبت داريم:اول اينکه يک قسمت را دو برابر مي کنيم..دوم اينکه يک قسمت رادر راديکال 2ضرب مي کنيم ونسبت سوم هم همان 618/1است که يک انسان با قد متوسط 75/1 زاويه دستش با پايش پيدا مي کند ايجاد مي شود.اينها چيزهايي است که بشرپيدا کرده وخيلي چيزهاست که هنوز بشر پيدا نکرده پس دليل نميشود نظم فقط اينها است وچيزهاي ديگرنه.به دانشجويانم مي گويم که اگر چيزي زيباست حتما مي بايستي نظمي داشته باشدوما نميتوانيم يک اثر بي نظم راخلق کنيم وپشت يک اثرزيباحتمايک شبکه به صورت منظم آن را هدايت مي کند.من در زمانيکه خط کرشمه را طراحي مي کردم آگاهانه به اين موضوع توجه کردم وهمان تناسباتي که تا الان ياد گرفتم راسعي کردم در طراحي اين خط ايجاد کنم .
15-نظرتان درباره اقتصادوهنر چيست؟ آياهنر خوشنويسي اصيل ويا شاخه هاي ديگر آن هنرمند را از نظر مادي تامين مي کند؟
نه ..متاسفانه امروزه يک خوشنويس نميتواند با هنرش زندگيش رابچرخاندشايد نقاشها هم همينطور باشندو...ويا ساير هنرها.من فکر مي کنم اگرحمايت مسئولين محترم نباشد خيلي سخت زندگي مي کنند.چندين سال پيش يک پيشنهاددادم وسايرهمکاران هم همينطور که اگر بتوانيم مسئولين رامتقاعدکنيمکه قانوني به تصويب برسد تا اندکي از بودجه دولتي صرف خريد آثار هنري بشود..اين اتفاق بسيار خوشايند خواهد بودوبه اين شکل در تمام مملکت اگرعلاقمندي وجود دارد او هم پوشش داده شودولي متاسفانه !؟ مثل اتفاقي که در فوتبال افتادمثلا در 15يا20سال پيش به دليل عدم حمايت دولت خيلي از تيمها بايد پول جمع ميکردندوتوپ ميخريدندولي الان چون حمايت ميشوديک بازيکن درجه 3و4باقراردادهاي ميليوني وارد کار ميشود.فکرميکنم اگرحضوردولت پررنگترباشددرزمينه هنروحمايت ازهنرمندان.خيلي اين اتفاق بهتر خواهدبودويک هنرمندمي تواند فقطباهنر خودش زندگي کند.ووقتي حواسش فقط به اجراي آثارخودش باشدبهترآن کار را انجام ميدهد.
16-شماشغل ديگري هم غيراز زمينه هنري داريد؟ودر چه زمينه اي؟
بله...من نقشه بردارم وتحصيلاتم هم در اين زمينه است.
17-شمادرزمان فارغ التحصيلي از انجمن خوشنويسان ايران خط دومي که انتخاب کرديدچه بود؟
خط شکسته..کتاب سماع قلم تازه آمده بودوبدون اينکه استاد کابلي راببينم کتاب را گرفتم وکار کردم وقبول شدم ويکبار که براي ديدن استادفرادي رفتم استاد کابلي راديدم وايشان پرسيدندخط دومت چه بوده؟گفتم شاگرد شما بودم از طريق کتاب .ايشان دست مرا گرفتندودرجمعي بردندوبه آنها گفتند ساکت باشيدوگفتندشما تهراني ها هرروزپيش ماييدومارا مي بينيدوهيچي نشديدولي اين بچه هنوز مرا نديده ودر شهرستان واز روي کتاب تمرين کرده وممتازش را گرفته است.
18-نظرتان راجع به شخصيت استاد کابلي وهنرشان چيست؟
ايشان را بسيار بسيار دوست مي دارم.انسان بسيارشريف وبسيارزحمتکش وصادق هستندوجزوافرادي هستندکه من در جامعه خوشنويسي برايشان احترام قائل بوده ام وهستندودر هنرشان هم بسيار خلاق وخوب هستند.
19-نظرتان راجع به استاد اميرخاني وهنرشان چيست؟
ايشان بسيار انسان هوشمندوتوانايي هستند.ايشان وقتي شاگرد برادران ميرخاني بوده باهوشمندي خاص خودش توانسته ازهردوبرادرخوب استفاده کندودست آخرخودش راهم عنوان کندواز ايشان چيزي استخراج بشود که نه سيدحسن ميرخاني است نه سيدحسين ميرخاني بلکه شخصي به نام استاد غلامحسين اميرخاني است.يعني خودساخته شده وزحمت بسيارزيادي کشيده وهمه چيزرافراگرفته وتوانسته توانايي خودش را هم اثبات کند.وبه شاگردانش هم همين را آموخت.دراين قسمت کاربه عنوان يک شاگرداز ايشان مي خواهم وخواستم همانطورکه خودش استاداميرخاني شده ومثل هيچيک از استادانش نبوده اين اجازه رابدهدواين حمايت رابکندازکسانيکه مثل ايشان نمي نويسندولي خوبندوشاگردايشان هم بودندولي مي خواندمسيرديگري راطي کنند.خواهشم اين است که مثل خودشان که واقعازحمت کشيدندوتلاش کردندتاخودشان وتواناييشان رااثبات کنندبه همان شکل اين حمايت راازجوانان وکسانيکه بااستعدادهستندداشته باشندکه مي خواهندخودشان باشندنه اينکه مقلدودنباله روي شخص ديگري باشند.
20-نظرمبارک حضرتعالي درباره استاداخوين ازمعاصرين خوشنويسي کشوروآثارشان چيست؟
استاداخوين به نظرمن يکي ازستاره هاي خوشنويسي معاصرماهستند.شايدمابه علت معاصرت وشايدبه خاطراينکه ماطورديگري فکرمي کنيم من خودم به شخصه نمي توانم خيلي خدمتشان برسم ولي افتخارمي کنم که درزماني زندگي مي کنم که ايشان هم حضورووجوددارندوافتخارمي کنم که ايشان آثاربي بديل رااجرا مي کنندويکي از خورشيدهاي خوشنويسي ماهستند بي شک.
21-يکي ديگر ازبزرگان خوشنويسي ما که حق ويژه اي درزمينه خوشنويسي به گردن خوشنويسان دارنداستادکيخسروخروش هستند.نظرتان راراجع به ايشان بفرماييد؟
من دوره اي را پس ازگرفتن ممتازچون دنبالشيوه خاص خودم مي گشتم يکي ازاساتيدي که بهشان دل بسته بودم وخيلي دوست داشتم وآثارايشان راتهيه ميکردم وسرمشق هاشون را ميديدم.وخيلي کارمي کردم روي اندام خاص وزيبايي که ايشان روي خط اجرا مي کردندوتناسبات راروي خط بسياربسيارزيبااجرامي کردند.واميدوارم هرکجاهستندسلامت باشند.
22-استادعزيزمن نام چندتن ازخوشنويسان که الان درذهنم هست مي برم ودوست دارم توضيح کوتاهي راجع به هرکدام بدهيد؟
-استادحسن ميرخاني: بزرگ خوشنويسان
-استادحسين ميرخاني: بازهم بزرگ خوشنويسان
-مرحوم استادعبدالله فرادي: دايره المعارف خط ايران
-مرحوم استاد کاوه: فولادنويس
-استادحسين زنده رودي: نقاش پرانرژي
-استاداحصايي: خطاط هوشمند
-استادمجتبي ملک زاده: شکسته نويس پاک
-استادعطارچيان: شکسته نويس صادق
-استادجوادبختياري: هنرمندخلاق
-استادعلي شيرازي: ميرزاغلامرضا
-استادافجه اي: بزرگ نقاشي خط
-استادجليل رسولي: ازقله هاي دست نيافتني
-استاداميراحمدفلسفي: استادادب وخط
-استادحميداعجمي: خلاق
-استادفرامرزپيل آرا: قله دست نيافتني نقاشي خط
-استادصداقت جباري: پرانرژي وپرشور
23-آيادر آينده نزديک اميدي هست که خطهاي ديگرمثل خط کرشمه وسفيرو....درانجمن خوشنويسان جايگاهي پيدا کنندوبه عنوان خط دوم مطرح شوند؟
اين بسيار خوب است.من فکرمي کنم اتفاقي که براي نقاشي خط افتاددراين خطوط هم اتفاق بيفتد.در10-20سال گذشته در انجمن برخوردبسيارخشکي با کساني که کار نقاشي خط مي کردند ميشدوالان مي بينيم آنها از ما جلوترندوخط نقاشي مي کنند.من خوشحالم از اين اتفاق وو20-25سال زحمت کشيدم ودوستانم وهنرمندان ديگر هم سختي کشيدندوبابرخوردهاي بدمواجه شدندکه مي گفتند کارشماهويت ندارد. من فکرميکنم همين رفتارهم درمقابل اين خطوط نوگراپيش خواهدآمدوبهتراست که انجمن خالي از دعواهاي کودکانه که پيش آمده اتفاقات دوروبرراجدي بگيرندوفکرنکنندماوقت اضافه داريم وباقلم بازي مي کنيم.من براي عزيزان در انجمن پيشنهادي دارم وميخواهم دعواهاي کودکانه را کنار بگذارندواينکه انجمن کلا مقوله ي اموزش رارها کندوفکر ميکنم منشا همه مشکلات همين آموزش است.بايد آموزش مثل ساير رشته ها تحويل دانشگاهها شودتايک خوشنويس کامل تربيت شود.يک خوشنويس باسوادکه جزخوشنويسي مباني هنرهاي تجسمي راميداند.چندواحدزبان خارجه-تاريخ هنر-تصويرسازي گرافيک ياکارپوستررامي گذراند.ومتخصص.خط بيرون بيايدوحتي در کارش مي تواند طراح فونت ولوگوو...باشد.دست آخرمي توان درواحدهاي فوق ليسانس وبالاتردرايجادسبک باخوشنويسهاي زبردست واساتيدسطح بالاکارکند.به نظرمن اين مشکل انجمن است واگر حل نشودممکن است کلااز صحنه حذف شود.انجمن بايدجايگاه خودش راپيداکنديعني هرآنکس که باخط رابطه داردحمايت کندوبابرگزاري جشنواره وبرنامه وامتحانات و....امثال بنده واستاداعجمي و...که قالبهاراشکستيم وسعي کرديم راه ديگري را طي کنيم ازروي شکم سيري ياناتواني درنستعليق نبوده ومابخاطراين نستعليق راميان راه رها کرديم چون دغدغه اي احساس کرديم چراکه جامعه 70ميليوني ماباچندين هزارسال سابقه يک خط فارسي داردوچراچندين خط نداشته باشد.ماسبکهارادرشعرونقاشي داريم ولي درخط500سال فقط نستعليق نوشتيم.اين براي يک هنرايراني عيب است.ومابه عنوان جوانان ايراني آمديم تايک گل ديگرازگلستان هنرايران زمين رامعرفي کنيم واز کساني هم که استعداددارندوتابه حال نشده که بياينددعوت ميکنم که تشريف بياورندومااين گلستان راهرچه متنوعترکنيم زيباترخواهدبود.هرخط يک گل ازاين گلستان خواهدبود.يکي ازدوستان عنوان کرده بودکه کرشمه راايجادکرده اي که جاي نستعليق رابگيردومن تعجب کردم ازنگاه اين دوست عزيزومن عرض کردم مانستعليق را روي چشم مي گذاريم وبه آن افتخار مي کنيم وجزوهويت ايراني ماست.ما خطهايي رامي آوريم که نستعليق تنها نباشدوماازآن در فونت ها استفاده کنيم مثل حروف لاتين که فونتهاي فراوان دارد.انجمن خوشنويسان چه بخواهدچه نخواهدماحضورداريم وبه نفع خودش است که ازماحمايت کندوگرنه ما به حمايت آنهانيازي نداريم.ميزان هنرجويي که ما داريم بالغ بر100نفريابيشتراست که اگر اينها به انجمن بيايندبه نفع انجمن است.علاقمنديها متفاوت است ومي بايست انجمن چترش رابازوگسترده کندوانجمن نستعليق نويسان نباشدوهرکس که خط خوش نوشت وقواعدي کارکردوخوب نوشت وزحمت کشيدزير اين چتر حمايتي قراربگيردوبه عنوان خط دوم يا سوم از آن استفاده کنيم.
24-آيااستادتصميمي براي رايانه اي کردن خط سفيريا کرشمه وساخت وتوليد نرم افزاري دراين زمينه درکشورداريدياخير؟
البته تصميم دارم ولي فعلا فقط دارم درموردش فکرمي کنم.اگرفونت شودمزيتهايي داردوهمچنين معايبي.اگرفونت شود راحت دردسترس خيلي ازافرادقرارميگيرد ولي چون فعلاسن وسالي نداردبهتراست به صورت اورجينال فعلا باشدوبه مقدارکم تابه هرشکلي ودرهرجايي ودرهرمحيطي قابل اجرانباشد.چون من گاها ديدم بعضي ها کتاب راگرفتندوکاررابه صورت بسيارناقص اجرا کردندواين به خطوط مالطمه ميزند.درصورتيکه به نتيجه مثبت برسم اين کارراخواهم کرد
ضمن اينکه من خودم حدود8-9سال است که درمجامع علمي آموزش کاربردخط درگرافيک راميديدم وشايدبالغ بر500-600فونت رابادانشجويانم کارکردم وقصددارم آن رادرمحيطي جداي ازخط درکتابي باعنوان فونتهاي فارسي منتشرکنم.
25-دررابطه بازاويه ورانش قلم وبحثي که هست تندنويسي ياآهسته نويسي يابه قول استادجوادبختیاری موسيقي درخوشنويسي و سايه روشنهايي که درخط ايجاد ميشود.نظرتان در اين موردچيست وآيازاويه قلم درخطوط ابداعي شمابازاويه قلم درخطوط سنتي مثل نستعليق وشکسته متفاوتنديانه ؟آيارانش قلم فرقي درخطوط سنتي وخطهاي شما دارد؟
بله.زاويه قلم نقش بسيارمهمي رابازي ميکند.وچندعامل هم در آن دخيل است.1-فيزيک شخص واينکه داراي چه انگشتاني است کوتاه يابلند توپول يالاغرو...2-جنسي که آن زاويه درست مي کندحتي جنس پوست درست ميکند.3-ميزان کم وزيادشدن پوست نقش بسيارزيادي را درجنس خطي که به وجود مي آيدايجادمي کند.ميزان کم وزيادشدن ميدان قلم جنس خط راعوض ميکند.امامن زوايايي که مربوط به نوشتن خط کرشمه ونوع قلمگيري اين خط است در آنهاتجديدنظرکردم وسعي کردم با آنچه درمحيط نستعليق است متفاوت باشد.چون هرچه ازمحيط نستعليق دورترشويم مي توانيم يک خطي راايجادکنيم.اگرقرارباشدباهمان قلمهاوزاويه ها کارکنيم به نستعليق نزديک ميشويم.مثلا من درقلمگذاري خط کرشمه دقيقانقطه مقابل نستعليق راانتخاب کردم .درنستعليق زاويه حدود60-70درجه است ولي زاويه کم من درقلمگذاري از80شروع وتا120درجه ادامه داردوميل به سمت چپ پيدامي کند.درنستعليق ميل به راست است وتشرف وتصرف ازبالابه پايين است ولي درکرشمه ازپايين به بالاست.چيزهايي رابه عمددرنقطه مقابل گذاشتم تابتوان چيزديگري اجراکردحتي در اجراي قلم مثلادرقلم مشقي مرکزقلم درمچ دست است ودرکرشمه مرکزقلم در آرنج است چون دورهابيشتراست وطول اجراهم بيشتراست حتي اجراي ريزدانه دانگهاي مختلف نستعليق چيزي بودکه سرعت رامي گرفت وارضاء کننده روحيات وقت من نبودچون نستعليق شخصيت بسيارسنگيني داردانگارمقابل شخصيت بزرگي نشستيموخيلي بايدمودب بود واين هميشه احساس يک انسان نيست وگاهي ميخواهدبخنددياگريه کندياپشتک بزندکه اين احساسها رابانستعليق نميتوان اجراکردومن اجراي دانگهاي ريز را از اين خط گرفتم وسعي کردم خيلي ازاجراهاباشش دانگ قلم باشدکه دغدغه دقت در دانگهارانداشته باشم.اينطوري ماسبکتريم وراحت تر ميتوانيم حرکت کنيم وحتي سريعتر.به خاطرهمين رانش قلم مادرکرشمه بسيارروان وراحت است ومامي توانيم احساسهاي دروني خودمان رامثل شادي وغمگيني نشان دهيم.
....................................................................................................
....................................................................................................
26-باروحيه اي که من ازشما مي شناسم هميشه ازتجربيت بزرگان استفاده کرديدوبراي ارتقاي هنرتان بسيارتلاش کرديدپس علت مخالفت بعضي هابااين نوآوري هادرچيست وچرافقط به عرصه کنوني وخطوط400سال پيش بسنده ميکنند؟
فکرکنم آنهاگناهي ندارند.من که نوگراهستم نبايدآنهارامتهجروعقب مانده بدانم وآنهاهم نبايدبه مابگويندکه سنت رارهاکرديدوکارهاي بي قانوني مي کنيد.همانطورکه مادراخلاق ورفتارحتي درظاهرمان انسانهاي متفاوتي هستيم دراجراي کارهم همينطوريم.دغدغه من اين است که بايدخلاقيت ونوآوري داشته باشم وشخص ديگرهم نوع آموزش ومحيطش طوري بوده که فکرمي کندبايدمثل گذشته تنهاپاسداشت هنرقبلي راانجام بدهد.البته اين لازم است ولي کافي نيست.من بسيارخوشحالم که هنوزکساني هستندکه چليپاوسطررابسيارخوب مينويسندومنعشان نمي کنيم چون سرمايه هاي ماهستند.اينهابايدباشندوحمايت شوندبه خاطروجودآنهاست که ما الان داريم کارنوانجام مي دهيم.اما من روي سخنم باکسانيست که از آن طرف به مانگاه مي کنند-اندکي هم به مافرصت داده ومارازيادي نپندارند-مانيامديم که آنهاراويران کنيم.نه.ماآمديم کهنوع ديگرنگاه کنيم وضائقه هاي متفاوت راسيراب کنيم.ماهرگزروبروي هم نيستيم ودرکنارهم هستيم.هردويک کارانجام ميدهيم.شماقسمت سنتي رااداره ميکنيدومادرخدمت جوان امروزيم وباقسمت مدرن سروکارداريم ومن حتي اختلافي راهم درنوع کارنمي بينم.
27-نظرشمادررابطه بامرکب درخوشنويسي چيست؟شماازچه مرکبي استفاده مي کنيد؟مخصوصادرخطوط ابداعي شماآيامرکبي که استفاده مي کنيدهمان مرکب سنتي است ياتغييراتي درآن اجرا مي کنيد؟
ماازروزاول آنچه راکه به مادادندماباآن نوشتيم ولي بعدايادگرفتيم هرچيزي راباهرمرکبي ننويسيم.واينکه يک خوشنويس بايدانواع مرکب ودوات راداشته باشد.مرکب مخصوص کتابت وغباربايددوات کوچکتري داشته باشدوچندين بارصاف شده باشدتااصلاجرم نداشته باشد.من نام وبرندخاصي رامعرفي نمي کنم ولي جنسيت مهم است.مرکبي که براي قلم جلي استفاده مي شودبايددوات بزرگي داشته باشدوروان ترباشدوجرم بيشتري داشته باشدبالطبع هرچه به سمت قلم ريزتربرويم جرم راکم ودوات کوچکترومايع راکم وغلظت را بيشترمي کنيم تا بتوانيم ازعهده کاربه خوبي بربياييم.من معمولادرکارگاهم همه چيزبايد باشد.مرکبهاي سنتي دررنگهاي مختلف وهم رنگهاي جديدخارجي بابرندهاي مختلف.بستگي به مسيري داردکه من دراثرخودم مي خواهم پيداکنم گاهي کرشمه راباقلم ومرکب سنتي نوشتم وگاهي نستعليق راباآکريليک نوشتم.چيزي که دراجراي يک اثرهنري تعيين کننده است هدف هنرمنداست که بدانداين اثرقراراست به کدام سمت برودوچه محتوايي بايست داشته باشد.سايرعوامل مثل مرکب وکاغذوبوم واينهاوسيله هستندبراي اينکه ببينيم هنرمندچه پيامي مي خواهدبدهد.من متاسفانه ديدم خوشنويس توانمندکه اجراراخوب انجام ميدهدامامتني که انتخاب کرده اصلا مناسب نيست وبه خاطر ترکيب بندي خاصي آن راانتخاب کرده ومحتوابرايش مهم نبوده.ازهمکاران خودم مي خواهم دررابطه باانتخاب متن توجه کنندومتنهاراخودشان انتخاب کنند.گاهي هنرمندي متني راپيدامي کندومي نويسدوسايرهنرمندهاکپي مي کنندوهمان رامي نويسندوپوسترش هم مي کنند.حالاغيرازمتون مذهبيوعرفاني که داريممثل نام خدا-وان يکادو....که ما اينهارانوشتيم ومي نويسيم وبايدخوش هم بنويسيم يک هنرمندبايديک جستجوگرهم باشدوچيزخوب هم بنويسدوبايدچيزهايي که کمترعنوان شده ونوشته شده راپيداکندوبنويسد.
28-آيابه ورزش ويارشته خاصي علاقمنديد؟
قبلافوتبال بازي مي کردم ولي حالافقط باقلم بازي مي کنم.گاهي هم به اخبارفوتبال توجه مي کنم وگاهي شنا مي کنم.موسيقي هم دردوراني که نام کرشمه راگذاشتيم درزمينه تمبک ودف وکمي ويولن کارکردم .من همه جورموسيقي گوش مي دهم وخودم رامحدودنکردم .حس مي کنم موسيقي مثل غذاست صبح يک نوع موسيقي ميخواهدظهريکنوع وشب نوع ديگر.وموقع کارهم يک نوع موسيقي رامي طلبدوگاهي تاثيرات خوبي ازموسيقي درخطم گرفته ام.
29-به نظرشماتقليددرخوشنويسي چه جايگاهي داردوتاچه اندازه يک فرد بايد مقلد باشد؟
من ازاين منظر نگاه ميکنم که اگرخوشنويسي راکناربگذاريم.درديگررشته هاي هنري وقتي نام تقليدرابياوريدبه شماهرگزبه چشم يک استادنگاه نمي کنندومي گويندشمادرمرحله شاگردي هستيد.وقتي شمامثل يک استادبزرگ نقاشي ميکني ياسازميزني يابازيگري سينما ميکني شماراشبيه آن ميکنندوحالاسوال ميکنندازخودت چه داري؟بعداگرداشتي شايدشمارادرجامعه هنرمندان بپذيرندواگرنداشتي شماراجدي نمي گيرند.امامتاسفانه اينجابرعکسه واگرازخودت چيزي داشته باشي مي گويندشماتوي بازي نيستي واگرشبيه کسي بنويسي ميگويندتازه شماخيلي خوب هستي.يکي ازاشکالاتي که گريبان انجمن راگرفته همين است که خيلي ازدوستان مي خواهندفقط ازروي خودشان کپي بزنند.منظورم شخص خاصي نيست خيلي هااين کارراکردند.اين صحيح نيست که شاگردرامثل خودمان بپروريم.اين ظلم به شاگرداست که اجازه نداديم واستعدادش راشکوفانکرده مااورامحدودکرديم واجازه نداديم که خودش باشد.وقتي انجمن واساتيدآن ازکساني که شبيه خودشان هست حمايت مي کنندخوب همه مقلدمي شوندتامطرح شوندلاجرم تقليدهمه کاره ي داستان ميشوديعني هرکس مقلدخوبي باشدبه مدارج بالاترمي رسدودرجشنواره برنده مي شوديااستادمي شودو....متاسفم ازاين اتفاقي که افتاده وعواقب آن رامي بينيم وخواهيم ديدوحرف آخراينکه تقليداصلادرهنرجايي نداردجزدرمرحله شاگردي.درابتداشاگردبايدمقلدباشدتابفهمدچقدرتوانمنداست ولي اين دوران 3-4يا5سال است وفکرنکند40سال بايدتقليدکند.وقتي هم که فهميدتوانايي لازم راپيداکرده بايددست ازتقليدبکشدوبين سبکهاوسياقهاي اطرافش جستجوکندوخودش راپيداکند.آنوقت اگرماوانجمن بااين رويکردنگاه کنيم وبه افرادجستجوگربهادهيم وآنهاهم کمک کنندتاخط پيشرفت کندوچيزي که عايدمي شودخلاقيت ونوآوري خواهدبود.وتقليدهم ازبين خواهدرفت.
30-شمااين اجازه رابه هنرجوهايتان مي دهيدکه خلاق باشند؟
مي توانيد ازآنهابپرسيدوياکارهاي آنهاراببينيد.که هيچکدام شبيه هم نيستندوحرف اول من باشاگردم اين است که بايدخودتان راپيدا کنيد.تمام شاگردان من چه آنها که سفيرمي نويسندچه کرشمه شيوه خاص خودرادارند.نيامدم که سخت بگيرم وظيفه من اين است که توانايي هرشخص رابه خودش اثبات کندنه اينکه ازروي کارمن کپي کندوعين من باشد.ازروزاول آگاهي لازم رابه شاگردمي دهم تاخودش راپيداکند.
31-درزمينه خطوط کرشمه وسفيرآيابرنامه هايي مثل جشنواره ومسابقات کشوري داريدکه شايدنخبگان دراين زمينه هاشناسايي شوندوآثارشان راببينيدمثل استادکابلي که کارشماراديدندوتحسين کردند؟
بله-من يکروزدريک نمايشگاه هنرمندي ازکرمان راديدم کارکرشمه انجام داده بود خبردارم الان هم کارمي کنند.برنامه ي بسيارگسترده اي براي گسترش اين خطوط داريم.سال 90 جشنواره بزرگ کرشمه وسفيرخواهيم داشت که فکرکنم حدودآبان وآذرباشدکه فراخوان مي دهيم براي هنرمندان کل کشور.ضمن اينکه اينجامادوره هاي متوسط-خوش-عالي وممتازبراي خط کرشمه وسفيرداريم.وهرسال مراسمي در پايان سال داريم ودرخدمت هنرمندان اين رشته هستيم.وبه افرادي که موفق شدنددوره هارابگذرانندبه رسم يادبود گواهينامه هايي خواهيم دادوتقديروتشکرخواهيم کرد.به همين ترتيب پله هاي ترقي رادراين خطوط ايجادکرديم تافردبتواندآگاهي هاي لازم راهم درزمينه هنرومباني هنرداشته باشد.فقري که هنرجوهادرانجمن خوشنويسان ايران دارنداين است که درانجابه مباني توجهي نمي شودوفقط به خط توجه مي شودوخوشنويساني هستندکه زيبا مي نويسنداما قاب بندي-صفحه بندي وترکيب بندي رانمي داندوبعدازانجمن بايداستادي رابيابدتاکادربندي وصفحه بندي رابياموزد.مادراين محيط سعي مي کنيم تاهنرمندانمان غيرازخط مباني گرافيک وهنرهاي تجسمي راهم يادبگيرندتاخودساخته باشندودرنهايت چه درقسمت کلاسيک وهم درکارهاي مدرن توانا باشندچون کرشمه وسفيررادرهردوقسمت اجرامي کنيم هم کلاسيک يعني باقلم ودوات وهم به شکل خط نقاشي روي بوم بامتريال خاص خودش.
....................................................................................................
....................................................................................................
32-ازاينکه وقتتان رادرخدمت سايت آثارهنرمندان گذاشتيدتشکرمي کنم ودرپايان اگرحرف ومطلب خاصي موردنظرشماست که اشاره نکرديم رابفرماييد؟واگرپيامي براي سال90براي علاقمندان داريد ازاين طريق به آنهاانتقال دهيد؟
من خيلي ممنونم ازخودشماودوستاني که فضاي مجازي رادراينترنت بازکرديدتانقطه نظرهاگفته شود.بسياربسيارکارخوب وپسنديده اي است ودستتان درد نکند وان شاالله خداقوتتان بدهد.وتبريک مي گويم.مي دانم ازراهدورمي آييدوخبرتهيه مي کنيدوجامعه خوشنويسي مديون شماست.من به نوبه خودم تشکرمي کنم وبه دوستان خودم مي گويم سعي کنيم فضاي نقدرابالا ببريم .من شايدباجناب عزيزي بسياردوست باشم اين اجازه رامثلابايدايشان به من بدهندکه اگرايشان رانقد ميکنم فقط درخصوص کارشان باشدوبعداناراحت ازنقدمن نشوند.ما يک روابط دوستانه باهم داريم ويک موقع هم هست که يک سري عقايدکاري خاص خودمان داريم واز آن کوتاه نمي آييم.اينهارانبايدقاطي کرد.اينکه من ميگويم عقيده ام است وچون باکسي دوست هستم دليل نيست ازاوتعريف کنم.اين اجازه رابه هم بدهيم که درکمال دوستي بتوانيم قشنگ ياگاهي بيرحم کارهم رانقدکنيم.اين رابه حساب شخصي وتوهين نگذاريم وبه فضاي نقدبهابدهيم.چون به دادخودمان خواهدرسيد.من متشکرم ازدوستاني که دست به قلم هستندومرانقدمي کنند.همينقدرکه دراين فضا جرات مي کننداين کارراانجام بدهندخيلي خوبه.ان شاالله ماهم قدربدانيم.شايدمن فکرمي کنم راهم درست است ولي ديگران هستندکه مي توانندبه من مسيربدهندواشتباهاتم رارفع کنم.اينطورکه من فکرکنم هيچوقت عيبي ندارم صحيح نيست وهرگزهم اينطورنبوده است.درآخرهم اين سال جديدرابه همه هنرمندان وهمکاران عزيزتبريک عرض مي کنم واميدوارم سال 1390سال شکوفايي هنرشان باشد.وان شاالله به آنچه راکه دوست دارندبرسند...تشکرمي کنم ازهمه شما....خداونديارونگهدارتان باشد.
33-درپايان شيوه تراش قلم حضرت عالي براي خطهاي ابداعيتان وفرقش راباتراش قلم نستعليق بفرماييدوبه صورت عملي هم انجام دهيد؟
به طورخلاصه تراش قلم به اين شکل است:بازکردن ميدان قلم درمرحله اول ورسيدن به سطح قلم-اگرميدان بلندباشدخط دوارتراست ولي ثباتش کم است واگرميدان کوتاه ترباشدخط مستحکمترنوشته ميشود ولي اجراي دوراني سخت است.من به خاطراينکه اندام اين خط کشيده شودمعمولا ميدان را ميدان متوسط به بالا مي گيرم که بتواندبا آرنج من هماهنگترباشدوبتوانداجراهاراراحت تر انجام دهد.پهلوهارازياد برنمي داريم که قلم استحکام خودش راازدست ندهد.پوست رادرابتدا کاملا صاف انتخاب مي کنم وهيچ تمايل به راست وچپ ندارد.شايداندکي درقسمت وحشي قلم پوستش کمترباشدولي کل پوست داخل صاف است وقوس قلم نستعليق راندارد.قطع هم مايل به متوسط است کمي بيشترازنستعليق.درپشت برداري سعي مي کنيم مثل يک ناخن به شکل بلندونازک باشد.فاق راهم انجام مي دهيم.البته درقلمهاي بزرگتربه تعدادبيشتر.
قلم خوب بايد داراي اين خصوصيات باشد : رنگش قهوه اي مايل به سرخ – توسفيدباشد – پوست خوب داشته باشد – گوشت داشته باشد – داخل ميانش تنگ باشد – سروته نداشته باشد – مقطعش دايره باشدوبيضي نباشد – وپيچ هم نداشته باشد .
متشکرم.
خيلي ممنون.......متشکرم........خدانگهدار
با تشکر و سپاس از هنرمند گرامی سرکار خانم فاطمه کاشانچی جهت تبدیل این مصاحبه ارزشمند به متن و تایپ آن ، برای ایشان آرزوی سلامتی و سعادت از درگاه ایزد منان داریم.
.............................................................................................................................................
قابل توجه عموم علاقمندان بزرگوار
فیلمبرداری این مصاحبه به همراه آموزش قلمتراشی این استاد فرهیخته به زودی منتشر خواهد شد
.............................................................................................................................................
................................................................................................................................................
لطفا با نظرات ارزشمند خود ما را یاری فرمائید
شما نیز می توانید جهت مشاهده مطالبی که مخصوص اعضای ویژه این سایت است به عضویت رسمی این سایت در آمده و از این پست و دیگر پستها و تصاویر محدود شده دیدن فرمایید